Temizlik hastalığı; kişinin tekrarlayan temizlik düşünceleri ve buna karşı geliştirdiği kompulsif davranışlarla mücadele ettiği, karmaşık bir zihinsel sağlık durumudur. Bu yazıda, temizlik hastalığına travma perspektifinden bakarak, travmatik deneyimlerin bu hastalığın gelişimindeki rolünü ve mekanizmalarını açıklamaya çalışacağım.
Travma ve temizlik hastalığı arasındaki bağlantı:
Travma, ‘zihinsel ve duygusal sağlığa zarar veren olaylar veya deneyimler’ olarak tanımlanır. Temizlik hastalığı da kişinin zihinsel dengesini bozan ve günlük yaşamını olumsuz etkileyen bir durumdur. Bu iki kavram arasındaki bağlantı, travmatik deneyimlerin temizlik hastalığının altında yatan nedenleri şekillendirebileceği fikrine dayanır.
Travma sonrası tetiklenme:
Temizlik hastalığı yaşayan bireyler arasında, travmatik deneyimlere sahip olanların sayısının yüksek olduğuna dair kanıtlar vardır. Travmatik olaylar, zihinsel bir yara olarak kalabilir ve bu yara temizlik hastalığı semptomlarına yol açabilir. Örneğin, çocukluk döneminde yaşanan ciddi bir hastalık veya enfeksiyon deneyimi, yetişkinlikte aşırı temizlik obsesyonlarına yol açabilir.
Kontrol ve güvence arayışı:
Travma sonrası dönemde bireyler kendilerini, yaşanan travmatik deneyimleri kontrol edememek veya tekrarlamasını engellememekle suçlarlar. Temizlik hastalığının arkasındaki temel dinamiklerden biri de kontrol ve güvence arayışıdır. Bireyler, temizlik ritüelleriyle içsel bir denge ve güvence sağlamaya çalışırlar. Bu davranışlar, travmatik deneyimlerin yarattığı kaygıyı hafifletmeye yöneliktir.
Duygusal işleme ve temizlik hastalığı:
Travmatik deneyimlerin temizlik hastalığı üzerindeki etkisi, travmatik anıların hazmedilememesi ile ilişkilendirilebilir. Travmatik olaylar genellikle zihinde işlenmez ve duygusal açıdan tam olarak çözülmez. Temizlik hastalığı, kişinin travmatik deneyimleri hazmetmeyi ve anlamlandırmayı engelleyen bir yol olarak işlev görebilir. Bu nedenle, kişinin temizlik davranışları, travmanın yarattığı kaygıyı geçici olarak hafifletmeye yöneliktir.
***
Temizlik hastalığı, yaşam kalitesini düşüren ciddi bir zihinsel sağlık sorunudur. Travmatik deneyimlerin bu hastalığın altında yatan nedenleri ve semptomları şekillendirebileceği düşünülmektedir. Bu nedenle, bireylerin temizlik hastalığı semptomlarını anlamak ve yönetmek için uzman yardımı alması önemlidir. EMDR terapisi gibi travma odaklı yaklaşımlar, travmatik deneyimlerin işlenmesine yardımcı olarak temizlik hastalığı semptomlarının hafifletilmesine katkı sağlayabilir.
REN PSİKOLOJİ
Yenişehir Mah. Konak Sok. No:9 Daire: 4 İzmit/KOCAELİ
Tel: 0544 115 20 41
Instagram: @renpsikoloji
NASIL ARANDI: #begüm seçil kandemir # psikoloji # ruh sağlığı # ren psikoloji # temizlik hastalığı # travma
