Tuvalet eğitimi ‘çocuğun, bir başkasının yardımına ve hatırlatmasına ihtiyaç duymadan, kendi başına yapabileceği bir yeteneği kazanması’ olarak tanımlanabilir. Henüz yabancı oldukları ve bilmedikleri bu süreci tanımalarına ve kontrol etmelerine yarar sağlayan bu eğitim, kaygı ve korku seviyesini azalttığı gibi gelişmekte olan bağımsızlık ve bireysellik değerlerini güçlendirir.
Tuvalet eğitimi çocuk gelişiminde oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu eğitimin kişilik gelişimine de etkisi vardır ancak eğitime ne zaman başlayacaklarına karar veremeyen aileler, yanlış uygulamaları deneyip yanlış eğitimler verebilmektedir. Bu durum hem tuvalet eğitiminde süreci uzatır hem de çocuğun kişiliğinde olumsuz etki yaratır. Bunun yanında her çocuğun gelişiminde bireysel farklılıklar söz konusudur ve bu da her çocuğun aynı yaşta eğitim alamayacağı anlamına gelir. Çoğu çocuğun 18-24 ay arasında tuvalet eğitimine hazır olması beklenen bir beceridir.
Tuvalet eğitimine ne zaman başlanması gerekir?
Genel olarak çocuklar tuvalet eğitimine hazır olduklarını gösteren bazı davranışlar sergiler. Yürümeye başladıklarında ve kısa süreli dik olarak oturmaya başladıklarında bu kas yapısının tuvalet eğitimine hazır olmaya başladığını gösterir. Bebek bezi kullanmak artık çocuğu rahatsız etmeye başlar. Çocuğun altına yaptığı zamanlarda ıslak kalmaya tahammülü önceki zamanlara göre daha azdır ve altı ıslandığı zaman kendisi bezini çekiştirip çıkarmaya çalışır. Eskiye göre tuvalet zamanları artık daha düzenli olmaya başlar. Beslenme alışkanlığı düzenli olduğu takdirde gün içinde sürekli aynı zamanlarda bezini kirletmeye başlar. Bu durumda çocuk altının ıslanmasından rahatsız olacağından, düzenli olarak bezini kirletmek yerine bezi kirletmemek için tuvalet zamanını geciktirir. Bu da aslında tuvalet eğitimi bilincinin oturmaya başladığını gösterir.
Anne ve babalar tuvalet eğitimiyle ilgili sözcükleri kullandığında çocuk bunları zihnine kazır ve öğrenir. Son aşamada artık tuvaletini yapacağı zamanlarda çocuk ebeveyninden öğrendiği sözcükleri kullanmaya başlar. Böylece tuvaletinin geldiğine dair anne ve babasını bilgilendirmiş olur. Bu işaretlerin bir veya birkaçı bir arada gözükmeye başlamışsa çocuk, tuvalet eğitimine hazırdır demektir.
Tuvalet eğitimine nasıl hazırlanılmalı?
Henüz eğitimin başındayken bir lazımlık kullanmak çoğu zaman pek bir işe yaramayacaktır. Çünkü öncelikle çocuğun tuvalet eğitimi fikrine hazır olması gerekir. Bebeklerde tuvalet eğitimi başlangıcında, bebeğin tuvalet eğitimiyle ilgili terimleri öğrenmesi gerekir. Bunu yapabilmek için çocuğun altı değiştirilirken, aşamalardan çocuğa bahsedilebilir. Böylece çiş, kaka, ıslak bez gibi kavramların çocuğun hafızasında yer etmesi sağlanır. Alt değiştirme işlemini tuvalette yapmak çocuğun aslında tuvalet işinin burada yapıldığı fikrini benimsemesini sağlar. Hatta çocuğun altı değiştirildikten sonra hem ebeveynlerin hem de çocukların elini yıkaması, olması gereken rutinin çocuğun zihninde oturmasını kolaylaştırır.
Zamanla tuvalete bir lazımlık koymak, lazımlığın ne işe yaradığını anlatmak işe yarayacaktır. Başlarda çocuk lazımlığı kullanmaktan kaçınacaktır. Bunun önüne geçmek için de oyuncaklardan ve çeşitli oyunlardan faydalanılabilir. Hatta lazımlığı kullandığı takdirde ona çok sevdiği bir oyuncağı vermek (yani pekiştireç kullanmak) bu koşula onu şartlayacaktır. Böylece çocuk zihinsel olarak tuvalet eğitimine hazırlanmış olur. Bir sonraki sürecin başarılı olabilmesi için bu adımların sabırla tekrarlanması da oldukça önemlidir.
Tuvalet eğitimine nasıl başlanmalı?
Lazımlığın sürekli banyoda tutulması önemlidir. Hatta lazımlık kesinlikle çocuğun ulaşabileceği bir yerde olmak zorundadır çünkü çocuğun istediği zaman lazımlığını kullanma fikrine alışması gerekir. Eğlenceli kitaplar ve oyuncaklar da çocuğun lazımlığını kullanması için teşvik edicidir. Çocuk eğer her gün aynı saatlerde bezini kirletiyorsa bu saatlerin tespit edilip, çocuğun lazımlığına gitmesi sağlanmalıdır. Zamanla çocuk kendisi lazımlığını kullanmak isteyecektir ki bu tuvalet eğitiminde en istenilen davranıştır. Lazımlık dışında klozetle başlanmak istendiği takdirde muhakkak klozet aparatı kullanmak gerekir. Çünkü çocukların tuvaletini yaparken özgüvene ihtiyacı vardır, ayakları havada kalmadan onu destekleyecek aparatlar oldukça işe yarayacaktır. Bazı denemeler ister istemez başarısız olacaktır. Çocuk lazımlığının dışına kakasını veya çişini taşıracaktır. Böyle durumlarda kesinlikle çocuğun azarlanmaması ve hevesinin kaçırılmaması gerekir. Aksine bir sonraki seferde başarılı olacağına dair açıklamalarda bulunmak onu olumlu olarak teşvik edecektir.
Bizlere başvurabilirsiniz
Çocuklarda tuvalet eğitimi sabır, anlayış ve iletişim gerektiren bir süreçtir. Bu süreci pozitif bir deneyim haline getirerek çocuğunuzun büyüme ve bağımsızlık yolculuğunda bir uzman desteği almak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz. Sevgilerimle.
İletişim
Telefon: 0507 269 90 04
Mail: ozlemborayeninesil@gmail.com
NASIL ARANDI: #özlem bora aksu # yeni nesil danışmanlık # tuvalet eğitimi # çocuk # sağlık
