Yaz Dönemi Öğrenme Kaybı

‘Summer slide’, akademik dilde ‘yaz dö-nemi öğrenme kaybı’ olarak Türkçeleştirebileceğimiz; eğitim bilimcilerin son otuz yıldır üzerinde yoğun olarak çalıştığı bir kavramdır. Bu kavram Avusturya, Almanya, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri dahil olmak üzere birçok ülkede yapılan bilimsel çalışmalarla desteklenmiştir.

Otuz yıldır yapılan farklı araştırmalara göre çocuklar özellikle matematik alanında edindikleri kazanımların yüzde 25-50’sini yaz tatilinde unutuyor. Başka bir deyişle ortalama bir çocuk, edindiği matematik bilgisini, yaz tatilinde yaklaşık iki ayda unutuyor. Yaz tatili, öğrenme kaybının yaşandığı bir dönem ve bu durum bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Okuma, yazma, heceleme gibi dil becerilerinde de gerileme olabiliyor ancak matematik alanındaki gerilemenin, okuma becerisi ile karşılaştığında daha dramatik olduğu da çalışmalarla desteklenmiş. Bu sonuçlar bir an insanı dehşete sürükleyebilir. “Nasıl yani! Bütün kış gösterilen çaba tatilde bir anda yok mu oluyor?” Peki, öğrenme kaybını önlemek için neler yapılabilir?

OKUMAYA TEŞVİK EDİN

Yapılan araştırmalar, okuduğunu anlama yetkinliğinin problem çözme gibi matematiksel alanlarla bağlantılı olduğunu birçok kez ispatlamıştır. Metinde verileni daha hızlı ve daha doğru kavrayan çocuğun -ki bu, okuma pratiğiyle geliştirilebilen bir özelliktir problem çözme olasılığı da görece artıyor. Tüm bu durum değerlendirildiğinde tatil programı yaparken mutlaka rutin okuma saatleri oluşturmak zorunluluk gibi. Rutin okuma saatleri; birlikte okuma yapmanız, sizin çocuğunuza okuma yapmanız, onun size okuma yapması ya da bir ki- tabı birlikte okumanız gibi çeşitlendirilebilir. Okuma saatini belirlemek ve ısrarcı olmak, rutinlerin oluşmasında yararlı olacaktır.

NELER YAPILABİLİR?

Tatile gidiyor bile olsanız çocuğun ilgi duyduğu alanla ilişkili okuma materyallerinin, tatil bavulunda yer alması da önemsenmesi gereken bir konu. Okuma saatlerinde TV, müzik, bilgisayar gibi dikkat dağıtıcı çeldiricilerin ortadan kaldırılması ve çocukla birlikte okunan kitap hakkında konuşulması merakı teşvik edebilir. Kitap hakkında yorumlar yapılması, kitaptaki bir kahraman ya da olayın resminin çizilip sergiler açılması çocuğun kitap okumayla ilgili motivasyonunu artırabilir. Tabu, scrabble, isim şehir, adam asmaca gibi herkesin bildiği oyunlar çocuğun sözcük dağarcığının gelişmesinde önemli katkı sağladığı gibi birlikte eğlenceli zaman geçirmek için fırsat bile olabilir.

GÜNLÜK HAYATTA MATEMATİK

Yemek pişirmek de dahil olmak üzere, matematik günlük yaşantının bir parçasıdır. Matematik uğraşları kolaylıkla ev yaşantısına adapte edilebilir. Örneğin, çocuğun yemek pişirme sürecine katılması, yemek tariflerini okumasına izin verilmesiyle başlayabilir. Ağırlık, hacim, büyüklük, miktar, az-çok gibi temel matematik kavramları böylelikle keyifli bir oyun sürecinde hem de ebeveynle vakit geçirilerek öğrenilebilir. Eğlenerek yapılan pizzalar, kesirleri öğretmek için aracı olabilir. Ailece yapılan macera içerikli boyama çalışmalarıyla bölge alan hesaplamaları da çocuğa kolayca öğretilebilir. Monopoli tarzı oyunlar özellikle hareketli çocukların öğrenme kapasitesini ve matematik becerisini artırır. Okey taşlarıyla oynanan oyunlar, tombala, iz sürme, sudoku, satranç çocuğun zihinsel süreçleri ile muhakeme ve çözüm bulma becerilerin gelişmesine katkı sağlayacaktır.

ZORLA YAPTIRILMAMALI

Yukarıda anlatılan aktivitelerin gereğinden fazla veya zorla yaptırılması, eğlenceden uzaklaşıp görev haline getirilmesi çocuğun öğrenme isteğini azalttığı gibi aksine direnç gelişmesine de neden olabilir. Her şey mutlaka kararında kalmalıdır. Bütün ailelere kuralların yok sayılmadığı, sınırların ortadan kalkmadığı, zihinsel aktivitelerin de görmezden gelinmediği eğlenceli, keyifli, dolu dolu geçen bir yaz tatili dileğiyle...