Sokağın ritmini hissetmek, eğlenmek ve içindeki özgür ruhu ortaya çıkarmak isteyenlerin dansı street jazz, popülaritesini her geçen gün biraz daha artırıyor.
Klasik balenin keskin kurallarına tepki olarak hip hop, funk, R&B gibi dansların harmanlanmasıyla doğan street jazz, yeni nesil bir dans türü.
Son zamanlarda adını sık sık duysak da hakkında çok az bilgiye sahip olduğumuz street jazz, dans üzerine eğitim veren merkezlerin müfredatındaki yerini uzun zaman önce aldı.
Kocaeli’de sanat üzerine eğitim veren en başarılı kurumlardan biri olan İzmit Sanat Merkezi de (İSM) kurulduğu günden beri öğrencilerine street jazz dansı eğitimi veriyor.
Bu eğlenceli ve özgürlükçü dans hakkında merak ettiklerimizi, İzmit Sanat Merkezi’nin modern dans ve street jazz eğitmeni Mine Çetinkaya’ya sorduk.
Mine Hanım, sizi biraz tanıyabilir miyiz?
2003 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Sahne Sanatları Bölümü’nde modern dans alanında lisans eğitimimi tamamladım. Daha sonra yurt dışında atölye çalışmalarına katıldım ve çeşitli dans topluluklarında görev aldım. Şu anda İzmit Sanat Merkezi ve Sakarya Sanat Merkezi’nde, street jazz, modern dans ve pilates eğitmenliği yapıyorum.
Mine Çetinkaya: “Tan Sağtürk Akademi’nin koreografileri ve sene sonu gösteri kurguları bizim en büyük destekçimiz.
Street jazz ne tür bir dans?
Street jazz için hip hop, funk, R&B ve jazz gibi dans türlerini içeren, biraz akademik, içinde sokak dansını da barındıran yeni nesil bir dans türü demek doğru olur... Klasik bale ve jazz dansının katı teknik kurallarından sıyrılmış; doğaçlamaya daha çok imkan veren; kişinin özgüvenini ve yaratıcı dans etme yeteneğini geliştiren; ‘freestyle’ yani daha özgür bir dans türü olması street jazz’ı diğer dans türlerinden ayıran en önemli özellik. Ancak, her ne kadar özgürlük temelli olsa da klasik bale tekniklerini de içinde barındırıyor.
Birçok dans türünün baleden türediğini biliyoruz ama street jazz oldukça farklı görünüyor. Bu farkı daha iyi anlayabilmemiz için bize street jazz’ın tarihsel sürecini anlatabilir misiniz?
Bizi bugünün street jazz dansına getiren süreç, klasik balenin doğuşuyla başlamış olsa da öncesinde jazz dans, hip-hop dans, modern dans gibi türlerin gelişimini görüyoruz. Kökeni Afrika ve Karayip danslarına dayanan jazz dans, bugünkü formuna klasik bale ve modern dans dünyasındaki koreografilerde can bularak ulaşmış. Sonra yıllar içinde gelişen ve değişen dünyadan etkilenmiş. 70’lerde eleştiri ve isyanın sergilenme biçimi olarak New York gettolarında doğan rap müziği ve hip-hop dansı, zaman içinde 90’larda street jazz formuna evrilmiş.
STREET JAZZ ZORUNLU DERS
Street jazz ne tür müziklerle birlikte icra ediliyor?
Koreografilerde R&B, hip hop, pop, funk gibi yüksek ritimli müzikler kullanılıyor.
Street jazz eğitimi İzmit Sanat Merkezi’nde kaç yıldır veriliyor?
Yeni bir dans türü olmasına rağmen İzmit Sanat Merkezi’nde kuruluşundan bu yana, yani 10 yıldır, Sakarya Sanat Merkezi’nde ise 5 yıldır street jazz dersleri veriliyor. Ben, öncesinde çeşitli dans topluluklarında aktif dansçı olarak da çalıştığım için Tan Sağtürk müfredatında bulunan street jazz ve jazz dans eğitimlerini verebiliyorum. Bu arada altını çizmek gerekir ki İzmit Sanat Merkezi’nde klasik bale eğitimi alan öğrencilere zorunlu olarak street jazz dersleri de veriyoruz.
Bu uygulamanın amacı ne?
Aslında biz klasik bale müfredatına göre eğitim veriyoruz.Bunun amacı, sürekli yeniliklerle gelişen dans kültürünü bütünsel olarak öğrencilerimize aşılamak. Bu arada klasik bale eğitimi olmayan öğrencilerimize de sıkı bir programla street jazz eğitimi veriyoruz. Üstelik öğrencilerimiz MEB sertifikalı eğitimleri tamamladıklarında meslek sahibi de olabiliyor. Dilerlerse aktif dansçı olabiliyor ya da bir dans okulu açabilme imkanını yakalıyorlar.
DANS ETME HAYALİ OLANLARA
Street jazz’da bir yaş sınırlaması var mı?
Street jazz’da yaş sınırı esnek. 7-18 yaş arası başlamak için çok uygun olsa da yeterli azimle daha sonraki yıllarda da bu dans yapılabiliyor. O yüzden de dans etme hayali olan gençler için street jazz çok güzel bir fırsat.
Peki, street jazz’a başlamadan önce başka bir dans kolunda tecrübe kazanmış olmak gerekir mi?
Temel dans eğitiminde klasik balenin yeri büyüktür ama öncesinde başka bir dans eğitimi almamış biri de gerekli çalışma ve sabırla çok iyi bir dansçı olacaktır. Okulumuzda street jazz dersleri haftada 1 gün, 1 saat olarak veriliyor.
Bu dansın çocukların gelişimi üzerindeki etkisi nasıl?
Tüm dans eğitimleri bize ritim, temel adımlar, kombinasyonlar, duruş teknikleri ve vücudumuzu kullanmayı öğretir. Coşku ve enerjiyi ritimle buluşturan street jazz da özgür ve esnek hareketleriyle çocuklar ve gençler arasında sıkça tercih ediliyor. Dans eden çocukların öncelikle bedensel farkındalıkları ve yaratıcılıkları gelişiyor. Koordinasyon ve ritim kullanma duyusuyla bedenini doğru kullanmayı öğrenip, özgürce ve eğlenerek bu yüksek enerjili dansı rahatlıkla icra edebiliyorlar. Derslerde stretching (vücut esnetme) ve kondisyon hareketleri yaptığımız için ihtiyaç duydukları spor etkinliğini de gerçekleştirmiş oluyorlar. Ayrıca, sanatın her dalı gibi street jazz dans da çocukların derslerdeki başarısını olumlu etkiliyor.
SAHNE IŞIKLARINA UYGUN
Street jazz daha çok eğlence amaçlı bir dans izlenimi veriyor. Bu dans meslek olarak insanlara ne kazandırır?
Street jazz dans, günümüzde televizyon programları, filmler, müzik videoları ve reklam gibi görsel mecralarda popülaritesi artan dans stillerinden biri haline geldi. Meslek olarak seçildiğinde de eğitmenliğin yanı sıra, başarılı bir performans sanatçısı olmak kaçınılmaz.
Street jazz’ın oldukça ilginç kıyafetleri olduğunu görüyoruz. Bu kıyafet ve aksesuarlar neyi yansıtıyor ve seçerken nelere dikkat ediliyor?
Street jazz dans, genellikle müzikallerde ve kliplerde kullanılıyor. Bu nedenle sahne ışıklarına uygun, gösterişli kostümler giyiliyor. Ancak sonuçta bir sokak dansı... Özgürlükçü yanı olduğundan spor kıyafetlerle de yapılıyor. Burada önemli olan hareketleri kısıtlamayan rahat kıyafetlerin kullanılması. Örneğin dar kesim kıyafet giyilecekse, esnek kumaştan dikilmiş olması gerekiyor. Ayrıca, sadece ortası boşluklu özel dans ayakkabısı kullanmak da dansçının ayak sağlığı açısından önemli bir detay. Bu nedenle, okulumuzdaki öğrenciler derslere yalnızca bu dans ayakkabılarıyla girebiliyor.
Street jazz’da yaş sınırı esnek ancak bu dansa başlamak için en uygun dönem 7-18 yaş aralığı.
NASIL ARANDI: # izmit sanat merkezi # Mine Çetinkaya # New York # STREET JAZZ
