İlimizin başarılı fizyoterapistlerinden, Pozitif Yaşam Merkezi’nin kurucusu Elif Akıncı, geçtiğimiz günlerde Show TV’de yayınlanan ‘Ebru Akel ile Kendine İyi Bak’ programının konuğu oldu. Çeşme- Alaçatı’da gerçekleştirilen çekimlerde, yaşlandıkça görülme sıklığı artan sağlık problemlerinden ve bu dönemde yapılan egzersizlerin öneminden bahseden fizyoterapist Elif Akıncı, programda oldukça aydınlatıcı bilgiler verdi. Oldukça keyifli geçen program boyunca, Ebru Akel’in sorularını yanıtlayan başarılı fizyoterapist, ileri yaşlarda yapılabilecek egzersizler hakkında da bilgi verdi. İşte, programda yanıt bulan sorulardan bazıları…
Yaşlılıkta oluşan değişiklikler öncelikle beyin, merkezi sinir sistemi, çevre sinirler ve sonuçta kas-iskelet sistemi üzerinde etkili olur. Beyin ve sinir hücrelerinde oluşan kayıplar, yaşlı kişilerde aniden oluşan durumlara karşı bilinçli ve yeterli bir hızda reaksiyon verme yeteneğinin zayıflamasına neden olur. Duyusal sistemde meydana gelen değişimler ise kas dinamiğinde koordinasyon, elastikiyet ve sonuçta kas dayanıklılığı ve kuvvetinde zayıflamalara da yol açar. Bu durum, gün içinde yapılan hareketlerdeki denge, zamanlama ve vücut postüründe zayıflamaya neden olur. Zayıflayan refleksler ve boyun kaslarındaki kuvvet kaybı da normal bir yürüyüşe rağmen hareket kabiliyetinde azalmaya sebebiyet verir. Böylece yürüyüş şekli de bozulur. Fizyolojik olarak oluşan bu kayıplar kişide, psikolojik olarak endişe, isteksizlik, depresyon ve korku gibi problemlere de sebep olabilir.
Yaşlılıkta oluşan değişimlerin etkilerini minimalize etmek için egzersiz yapmak çok önemlidir. Kişiye özel hazırlanmış egzersizlerle kas-iskelet sisteminin mobilize olması sağlanır, kilo artışı kontrol altına alınır ve psikolojik olarak iyilik hali artmış olur. Eklemlerin fleksibilitesini sağlayarak düşme ve yaralanmalardan korunmak için germe egzersizleri yapılmalıdır. Denge egzersizlerinin de yaşlı kadın ve erkeklerde düşmeyi yüzde 50 azalttığı bilinmektedir. Azalan kas kuvveti için kuvvetlendirme egzersizleri yapılır. Yürüme, koşma gibi aerobik ve dirençli egzersizler kas kuvvetini, fleksibiliteyi ve aerobik kapasiteyi arttırır; fiziksel fonksiyonları düzelterek sakatlığı azaltır.
Benim en uygun bulduğum egzersizlerden biridir. İleri yaşlarda vücut kuvvet, esneklik ve denge kaybettiği için pilates bunu büyük ölçüde kompanse eder. Ancak pilatese ek olarak basit yürüyüşler de yapılmalıdır. Elbette tüm bu programı oluşturabilmemiz için programa engel bir durum olmadığının, kişinin doktoru tarafından onaylanması gerekir. Pilates temelde, dirençli egzersizler ile denge egzersizlerinden oluşur. Pilates sistemi, ileri yaştaki kişilerin altından kalkabileceği antrenmanlar için oldukça nazik bir yöntemdir.
Alışıldık birçok egzersiz programı, gelişmiş kas kuvveti gerektiren ani hareket serileri içermektedir. Bu da yaşlı kişilerin kolaylıkla sakatlanabilmeleri riskini beraberinde getirir. Oysa pilates, daha derindeki kasları hedef alan bir bütünlüktür. Birçok hareketi uzanırken ya da oturur pozisyonda gerçekleştirilebilir ve diğer disiplinlere göre çok daha az zorlu hareket içerir. Ayrıca pilatesin omurga duruşu üzerindeki olumlu etkileri, yaşlı pilates gönüllülerinde bile rahatlıkla gözlemlenebilir.
Evet, pilatesin yaş kaynaklı rahatsızlıklar için olumlu bir çalışma olduğuna yönelik dünya literatüründe pek çok bilimsel makale bulunmaktadır. Örneğin orta düzey geliştirme hareketleri, eklemlerin etrafındaki baskıyı azalarak, hareket kabiliyetini etkileyen yapıları rahatlatmak suretiyle artrit hastaları için oldukça faydalı olmaktadır. Pilates osteoporoz ya da stenoz hastaları için de yararlı olabilecek bir egzersiz sistemi olarak kabul edilir. Ayrıca, MS ve parkinson gibi çok önemli hastalıklarda, pilatesin olumsuz etkileri yavaşlattığından bahseden araştırmalar yapılmıştır. Konunun uzmanı bir tıp doktorunun da onayını alarak, inme gibi bazı beyin travmalarında da rehabilitasyon amaçlı olarak pilates egzersizlerine başvurulmaktadır. Tüm bu egzersizleri, konusunda ehil bir fizyoterapistle birebir yürütmek doğru olan yaklaşımdır.
NASIL ARANDI: #Elif Akıncı # fizyoterapist # rubatonik pilates # pozitif yaşam merkezi # Elifin yörüngesi # sağlık # pilates # ebru akel #
