Ebeveynler olarak elimizden gelenin en iyisini yapmak için uğraşsak da çocuk yetiştirmek, zor...
Özellikle büyüme çağında, kimliklerini tamamlama çabası içinde olan çocuklarımızın değişen ihtiyaçlarını fark edebilmek ve doğru iletişim kurabilmek, onların ruhsal gelişimi açısından çok önemli.
Bu hassas konu hakkında merak ettiklerimizi, Konak Hastaneleri İzmit’in uzman psikoloğu Angela L. Orge’ye sorduk.
Kendisi de 23 yaşında bir kız çocuğu annesi olan Angela L. Orge, ülkemizde çocuk gelişiminde yapılan en büyük hatanın aşırı korumacı ve kollamacı bir yaklaşım olduğunu söylüyor, ‘Bu durum çocuğun özgüven sorunu yaşamasına neden oluyor’ diyor.
İşte, Psk. Angela L. Orge’nin anne-babalara rehber olacak nitelikteki önerileri...
Angela Hanım, sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
Romanya’da doğdum; harika, doğayla içi içe olan bir şehirde büyüdüm, okudum ve evlendim. 16 sene önce Türkiye’ye geldim. İzmit’te yaşıyorum. 23 yaşında bir kız çocuğu annesiyim. Uzmanlık alanım oldukça geniş, ancak temel olarak bireysel, çift, aile ve çocuk terapileri ve danışmanlığı yapıyorum. Bu arada kendimi geliştirmek adına gerek Türkiye’de gerek yurt dışında sürekli eğitimlere katılıyorum. Kısa bir süre önce Konak Hastaneleri ailesine katıldım, artık danışanlarıma burada hizmet veriyorum.
Psikoloji alanında çalışıyorsunuz. Çocuklara ve ebeveynlere hangi konularda yardımcı oluyorsunuz?
Ebeveynler, çocuklarının büyüdüğünü; ihtiyaç ve özgürlüklerinin, eğitim ve sorumluluklarının onlarla birlikte değiştiğini; kişilikleriyle ve alışkanlıklarıyla kimliklerini tamamlama çabası içinde olduklarını zaman zaman unutuyor. Bundan dolayı zaman zaman hem ebeveynlerin hem de çocukların duygu ve düşüncelerinde değişiklikler yaşanıyor. Ebeveyn ve çocuklara, aile içindeki tutum başta olmak üzere okul uyumu, arkadaş seçimi ve davranışları, akademik ve geleceğine yönelik tercihleri konusunda destek veriyoruz.
Çocuklara teşhis koyarken kullandığınız yöntemlerden kısaca bahsedebilir misiniz?
Bireyin yaşına uygun olarak kişilik testleri ve envanterleriyle egzersizler uygulayarak hem sorunu net bir biçimde tespit ediyor hem de çözümü için ailelerin iş birliğiyle olabilecek en iyi yöntemi belirliyoruz.
NET VE ÖLÇÜLÜ OLUNMALI
Günümüz çocuklarında en sık rastlatan psikolojik sorunlar nelerdir?
Çocuklarda tırnak yeme, altını ıslatma, aşırı agresif ve saldırgan davranış, hiperaktivite, dikkat dağınıklığı, algılama yetersizliği, okul başarısızlığı, kardeş kıskançlığı gibi sorunlar gözlemlendiğinde destek almaları gereklidir. Ayrıca çocuk evlat edinildiyse, anne ve baba vefat ettiyse ya da ebeveynlerin boşanması, tekrar evlenmesi söz konusuysa psikolojik destek almak, bu travmatik dönemleri atlamasında faydalı olacaktır. Konak Hastaneleri olarak doğru tespit, gerekli ve yeterli terapi seansları uygulamak adına, destekleyici değerlendirme ve test araçları kullanmaktayız.
Çocuk yetiştirirken ebeveynlerin hassasiyet göstermesi gereken en önemli konular neredir?
Eğer çocuğunuzu seviyorsanız, iletişime açık olmanız gerek. Etkili bir şekilde empati yaparak ve dinleyerek ona önem verdiğinizi, güvendiğinizi ve destek olmak istediğinizi net bir biçimde hissettirmelisiniz. Ebeveynler çocuğa şunu hissettirmelidir: ‘Sana kızmadım, gösterdiğin davranışa kızdım!’. Kişiselleştirilmeden, duygularını incitmeden yapılan bilgi aktarımının kalitesi yüksek olur; çözümü de aynı kalitede olur. Takdir etme ve onay verme de net ve normal ölçüde olmalıdır. ‘Olağanüstüsün, süpersin, en iyi sensin, harika ötesisin’ gibi övgülerden kaçınılmalıdır. Unutmayın her evde böyle bir çocuk var.
Bir psikolog ve bir anne olarak çocukların bilgisayar başında uzun vakit geçirmeleri hakkında ne düşünüyorsunuz?
Akademik alan dışında da çocuklarımızı geliştirme ve kendilerini tanıyabilmeleri adına destek vermeliyiz. Kendi yeteneklerini ve kabiliyetlerini keşfetmek ve geliştirmek adına deneyimler yaşatmalıyız. Bilgisayar, tablet, telefon vb bağımlılıklarına sebebiyet vermemek için onları meşgul tutmalıyız. Okul, dershane, etüt merkezleri dışında, çocuklar doğada oyun oynamalıdır. Bu, onun hem beyin gelişimi hem de fiziksel gelişim açısından çok önemlidir. Eğlenceli doğa gezileri çocuklar için disiplin, kural, sorumluluk almayı öğrenmesi açısından doğru harekettir. Enerjisini kullanan çocuk, mutlu çocuktur.
O UTANIR, BEN ANLATAYIM
Türkiye’de çocuk yetiştirmede yaşanan sorunlara neler sebep olmaktadır?
Çocuk eğitiminde ülkemizde yapılan en büyük hata, bence aşırı korumacı, kollamacı bir eğitim anlayışı sergilenmesidir. Bu durum çocukların özgüven geliştirmesine de engel olmaktadır. Anne-babalar son derece iyi niyetle ve yaptıkları hatanın farkında olmayarak, iç görüsü gelişmemiş, özgüveni eksik kalan bireyler yetiştirmektedirler.
Örneğin, okul öncesi dönemde anne-babalar genellikle ‘yiyemez döker, yeterince doymaz, oyuna çevirir, oyalanır, ben yedireyim; giyinemez, zorlanır, ben giydireyim; konuşamaz, utanır, beceremez, ben anlatayım’ gibi her şeyi çocuğun yerine yapmaya kalkışıyor.
Bu davranış şeklinin çocuk üzerindeki etkisi nasıl oluyor?
Çocuk ya pasif kalır ve bütün davranışları sergilemekte gecikir ya da agresif, sabırsız, inatçı olup istediklerini sadece keyfi yönünde talep eder. Çocuklara kendilerini geliştirmeleri için fırsat ve destek verilmelidir, engellenmekten kaçınılmalıdır.
Ailelere son olarak iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?
Evet, bir ‘detoks’ tavsiyem var... İletişiminizde, ‘Yargılama / Aşağılama / Suçlama / Azarlama / Kıyaslama’ eksik olsun... Ve tüm bunlar, iletişiminizde baş harflerdeki gibi ‘YASAK’.
NASIL ARANDI: #Özel Konak Hastaneleri İzmit #Psk. Angela L. Orge
