Keşke artık konuşsa

0 Kişi Yorum Yaptı Eklenme Tarihi: 07/11/2024

Dil gecikmesi, çocuğun ifade edici ve alıcı dil becerilerinin yaşından beklenen seviyenin altında olmasıdır. Çocukların dil gelişim hızı birbirinden farklı olabilir ancak tipik gelişimin belli dönemlerinde beklediğimiz, sahip olunması gereken beceriler vardır. Beklenen becerilerdeki eksiklikler dil gecikmesinin işaretleri sayılabilir.

Dil gecikmesinden ne zaman şüphelenmeliyiz?

Çocuğumuz 1 yaşındayken ‘babıldamıyorsa’, en az 1 kelime söylemiyorsa, isteklerini jest ve mimikle ifade etmiyorsa, basit komutlarımızı anlamıyorsa; 18 aylıkken en az 6 kelime kullanmıyorsa; 2 yaşındayken en az 50 kelime kullanmıyor, basit komutlarımızı yerine getirmiyor ve 2 kelimeyi içeren basit cümleler kuramıyorsa; 3 yaşındayken basit soruları yanıtlamıyor, 3-4 kelimeden oluşan ve uygun ek kullanımlarını içeren cümleler kuramıyorsa; 4 yaşındayken 4-5 kelimeden oluşan ve uygun ek kullanımlarını içeren cümleler kuramıyorsa; 5 yaşındayken bir hikaye anlatamıyorsa dil gecikmesinden şüphelenmeliyiz.

Dil gecikmesinin nedeni nedir?

Çocuklarda dil gecikmesi çeşitli nedenlerden kaynaklanıyor olabilir. Eşlik eden sendromik bir durum, bilişsel gerilik, nörolojik sorunlar, yaygın gelişimsel bozukluklar, otizm spektrum bozukluğu, gelişimsel gerilik veya işitme kaybı dil gelişimini olumsuz etkileyebilmektedir. Bunlara ek olarak, çocuklar herhangi bir tanıya sahip olmayıp, uyaran eksikliği nedeniyle de dil gecikmesi yaşayabilmektedir.

Ne yapabiliriz?

Öncelikle bir dil ve konuşma terapistinden değerlendirme alarak ifade edici ve alıcı dil becerilerinin seviyesini öğrenebiliriz. Dil ve konuşma terapisti, çocuğun seviyesine uygun müdahaleyi ailenin de desteğiyle gerçekleştirecektir. Ayrıca eğer çocuğunuzun dil gelişimini olumsuz etkilemesi muhtemel bir tanısı varsa yaşadığı ve yaşayabileceği gecikmeler, dil ve konuşma terapisti tarafından belirlenip erken dönemde terapiye başlanabilmektedir.

Gecikmiş konuşmaya sahip çocuklarla vakit geçirirken nelere dikkat etmeliyiz?

Çocuğumuzla iletişim kurarak oldukça sade bir dil kullanmalıyız. Örneğin, hiç dil çıktısı olmayan bir çocuk elindeki oyuncak arabaya bakarken ‘Elinde çok güzel bir kırmızı araba var’ demek yerine, sadece ‘Araba’ dememiz daha uygun olacaktır. Buna ek olarak, kendi kurduğumuz oyunları oynatmaya çalışmak yerine çocuğumuzun ilgisini takip ederek onun keyif aldığı oyunları, oyuncağın üretim amacına yönelik değil, çocuğun o an istediği şekilde oynamalıyız. Çocuğumuzla etkileşim kurarken mümkün olduğunca keyif almalıyız ve öğretim odaklı olmamalıyız. Etkileşimimizde soru odaklı değil, ifade edici olmalıyız çünkü çocuğun konuşması için sürekli sorular sormak onu etkileşimden uzaklaştıracak ve konuşma baskısı yaratacaktır. Ayrıca çocuğumuzla kurduğumuz etkileşim anlarındaki arka plan gürültüsünü sıfıra indirmeli, dikkatini kullanılan dile vermesini kolaylaştırmalıyız.

Siz de çocuğunuzun konuşmasında gecikme oluğunu düşünüyorsanız, yaşıtlarını yakalama fırsatını arttırmak için mutlaka dil ve konuşma terapistinden destek almalısınız.