Büyüyen işletmelerin, hemen olmasa bile zamanla zor durumda kalmasına sebep olan en önemli nedenlerden birisi, işletmenin kurucusunun veya kurucularının işletmeyi kendilerinin yönetmeye devam etme konusunda ısrar etmesidir. İşletmenin, kuruluşunun ilk yıllarında kurucuları tarafından yönetilmeye çalışılması normaldir, anlaşılabilir bir şeydir, kabul edilebilir. Zira hem sermaye zayıf olabilir hem de ilk yıllardaki iş yükü bunu mümkün kılabilir. Ancak, zamanla işletme belli bir büyüklüğe ulaştığında, işletmenin diğer bazı ihtiyaçları gibi yönetime yönelik ihtiyaçları da değişir, artar. Bu değişimi görmek, anlamak ve buna cevap vermek gerekir.
İYİ DEĞERLENDİRİLMELİ
İşletmenin ‘iyi yönetim’ konusundaki ihtiyacına cevap vermek önemlidir. İşletmenin kurucusu işini iyi bilebilir ve belli bir yere kadar işin teknik, ticari ve hatta yönetim faaliyetlerinin içinde yer alabilir. Dikkat edilmesi gereken, işletmenin yönetiminin kendisi veya kendileri tarafından yapılmaya devam edilmesi konusundaki ısrarın doğru olup olmadığıdır. İyi bir girişimci iyi bir yönetici olmayabilir. Bu, ‘olmaz’ anlamına gelmez ancak şirketin kurucularının yöneticilik konusundaki yeterlilikleri iyi değerlendirilmelidir. İşin başında olmak ile şirketi yönetmek aynı şeyler değildir. Ayrıca, iyi bir girişimci iyi bir yönetici olamayabileceği gibi iyi bir yöneticinin de iyi bir girişimci olması, onun gibi düşünmesi beklenmemelidir.
GİRİŞİMCİ, YATIRIMCI VE YÖNETİCİ
Girişimcilik kişinin yapısıyla ilgilidir. Girişimcilikle ilgili öğrenilebilecek şeyler varsa da girişimciliğin hammaddesi esas itibarıyla kişilik özellikleridir. Yatırımcılık da fırsatları yakalayabilme ve risk iştahı ile ilgilidir. Yöneticiliğin ise temel taşı bilgidir. Her ne kadar doğuştan gelen kişilik özellikleri etkili olsa da yöneticiyi yönetici yapan iyi eğitimdir, deneyimdir. İşletmeler, hem iyi girişimcilere hem iyi yatırımcılara hem de iyi yöneticilere ihtiyaç duyar. Zaten bir girişimci ve yeterli sermaye yoksa işletme ortaya çıkmaz veya ayakta kalamaz. Ama işletme yol almaya başladıktan sonra iyi yönetici ihtiyacı karşılanmazsa işletme zamanla zor durumda kalır. Bu nedenle, belli bir noktadan sonra gecikmeksizin işletmenin iyi yönetici ihtiyacı karşılanmalıdır. Bu kişilerin işletme içinden çıkarılması da mümkündür elbet. Yöneticinin mevcut personelden mi olacağı yoksa dışarıdan mı alınacağı, hangisinin doğru olduğu başka bir tartışma konusudur. İkisi de olabilir. Önemli olan işletmenin iyi yönetici ihtiyacının karşılanmasıdır.
YÖNETİCİ VE EĞİTİM
Yönetim bir bilimdir. Bu bilim dalı işletme, işleyiş, iş dünyasının gerçekleri ve gereklilikleri, pazar, müşteri, insan yönetme, psikoloji, sosyoloji ve daha birçok alandaki alt başlıkla ilgili detayları içerir. Yönetici, bir işletmenin iyi yönetilmesi için gerekli olan bu bilgileri almış olması gereken kişidir. İyi yönetici, yöneticinin bilmesi gerekenlerle ilgili eğitimi almış, deneyim kazanmış ve sahip olduğu bilgi ve deneyimi kendi kişisel becerileriyle bütünleştirip sergileyebilen kişidir. Yani, bilgisiz yönetici olmaz. Deneye yanıla öğrenmek de son derece pahalı ve yıpratıcı olur. ‘Döve döve’ yönetici yapılamaz, ‘dayak yiye yiye’ yönetici olunmaz. Öğrenerek, inceleyerek, örnek alarak, deneyim kazanarak yönetici olunur.
Yönetici sistem kurabilen, kurulmuş sistemi işletebilen ve sürekliliğini sağlayabilen, sistemi iyileştirebilen, hesap sorabilen ve hesap verebilen kişidir. Sistem kurmak, sistemin sürekliliğini sağlamak, sistemi iyileştirmek bu konularda bilgi sahibi olmayı gerektirir. Eğitimsiz, bilgisiz yönetici olmaz. Bu bilginin bir yolla alınmış olması gerekir. Yaparak öğrenmeye, yaptırarak öğretmeye çalışmak zaman alıcı, yorucu, yıpratıcı ve pahalı olur. İyi yönetici olmak hem eğitimi hem de deneyimi gerektirir. Öğrenme ve deneyim süreklilik göstermelidir. Zira artık kısa zamanda çok fazla bilgi üretilmektedir. Yönetim, üretim ve iş dünyasıyla ilgili üretilmiş bilgi alınmalı ve kullanılmalıdır. Aksi halde oyundan düşülmesi olasılığı vardır. Bugünün iş dünyası, sahip olduğu kısıtlı zaman içinde, üretilen bilgiyi alıp uygulamaya dönüştürme zorunluluğu ile karşı karşıyadır. Yöneticiler, bilgi sahibi olmadan iyi yönetici olunamayacağını, kendilerini geliştirmek zorunda olduklarını; girişimciler ve yatırımcılar da işletmelerinin eğitimli ve deneyimli yöneticilere ihtiyaç duyduğunu akıllarında tutmalıdır.
DEĞİŞİM AKADEMİ
Adres: Sanayi Mah. Kozalı Sok. Çarşı Yapı AVM C Blok No:10 C-20 İzmit/Kocaeli
Web: www.degisimakademi.com.tr
kamilbolat@degisimakademi.com.tr
