İşte, 11 ayın sultanı mübarek Ramazan, nihayet geldi...
Her zaman olduğu gibi bu yıl da özenle kurulmuş iftar sofralarının etrafında buluşacak, Ramazan ayına dair geleneklerimizi sevdiklerimizle birlikte yaşamaya çalışacağız...
Adet olduğu üzere minarelerimiz yine mahyalarla süslenecek, sahura davulla kalkıp, orucumuzu hurma ya da zeytinle açacağız.
Evet, kendi kültürümüzdeki Ramazan adetlerinin pek çoğunu biliyor ve uyguluyoruz...
Peki, diğer Müslüman ülkelerin bu mübarek aya özel geleneklerini hiç merak ettiniz mi?
İşte, bazı İslam ülkelerinin Ramazan adetleri...
Mısır’da Ramazan ayı gelince yollara, dükkânlara, evlerin balkonlarına ‘fanus’ denilen süslü fenerler asılıyor.
Eski Ramazanlarda çocuklar bu fenerlerle sokaklarda dolaşarak bir çeşit mani söylerler ve şeker toplarlarmış.
Peki, iftar sofralarında neler var?
Mısırlılar, orucu sütle ıslatılmış hurmayla açıyor.
Orucu üç- beş hurmayla açtıktan sonra, akşam namazını kılmak için yemeğe ara veriyorlar.
Arap mutfağının meşhur sebze köfteleri, ezilmiş nohutla yapılan felafel ve ezilmiş baklayla yapılan tamiya yemekleri burada da meşhur.
Sebze yemekleri ise bizdekilere benziyor, mesela yaprak sarmamızın aynısını onlar da çok seviyor.
Mısırlılar sahurda tok tutucu olduğu için ‘karın çivisi’ dedikleri ezilmiş iç bakladan yapılan yemeği tercih ediyorlar.
Sofrada şeker kamışı suyu ve portakal suyu çok içiliyor; en sevilen içeceklerden biri de Jamaika gülü adlı bitkiden yapılan, karkade çayı.
Mısır’daki bir gelenek ise iftar vakti halen evine yetişememiş olan veya yollardaki kişilerin oruçlarını açmalarını sağlıyor.
Mısırlılar Ramazan boyunca sokak başlarında, caddelerde ve hatta trafiğin yoğun olduğu ana yollarda içinde meyve suyu, hurma veya
bisküviler bulunan kutularla bekliyor; yoldan geçen taksilerdeki sürücülere oruçlarını açmaları için bir nevi ‘iftariyelik’ ikram ediyor.
Endonezya’nın Türkiye’ye benzeyen geleneği, Hacivat-Karagöz gibi kukla oyunlarının olması.
‘Wayang Golek’ adını verdikleri kukla oyunları Ramazan dışında da oynanıyor.
Ramazan sofralarında ekmek yerine bu bölgeye mahsus, ince pirinçten yapılan pilav ve soyalı tavuk yemeği tercih ediliyor.
Endonezya’da da iftarda hurma tercih ediliyor, hatta önce tatlı yeniliyor.
Akşam namazının farzını kılıp daha sonra ana yemeğe geçiyor, sünnetini sonraya bırakıyorlar.
Tatlı olarak bu ülkeye mahsus meyvelerin sularıyla, çikolata sosuyla ve buzla hazırlanan tatlılar tercih ediliyor.
Çay ve kahvesini kendisi yetiştiren bu ülkede bu içecekler de bol bol tüketiliyor, ancak Endonezyalılar bu içecekleri soğuk veya sütlü olarak içiyor.
Suriye’nin Ramazan gelenekleri bize benziyor.
Mesela, onlarda da sahura kaldıran Ramazan davulcuları var.
Suriye’de iftar topu yerine, imsak vaktini haber veren 3 pare top atışı yapılıyor; böylece yeni günün orucunun başladığı bildiriliyor.
Suriye’nin bize benzeyen bir başka geleneği de Ramazan mahyaları... Ancak bu ışıklı yazılar, camilerin minareleri yerine binaların dış cephelerinde, balkonlarda, iş yerlerinin girişlerinde yer alıyor.
Suriye’de, iftar sofrasının vazgeçilmezleri arasında ilk sırayı meyan kökü şerbeti alıyor.
İftar sofralarının bir diğer vazgeçilmezi ise ‘ince tatlı’ veya ‘çekirge tatlısı’ olarak da bilinen, üzerine pekmez dökülerek yenilen gevrek bir tatlı.
Bu tatlının yufkaları Ramazan’dan bir ay önce hazırlanıp kurutuluyor.
Suriyelilerin iftar sofralarında acılı salatalar ve soslar da önemli yer tutuyor.
Ülkemizde de sevilerek yenilen muhammara ve tebbule, biraz daha farklı hazırlanış şekilleriyle orada da seviliyor.
Suriyeliler de iftarın ardından ilk kahvelerini içiyor ve teravihten sonra nargile eşliğinde sohbetler koyulaşıyor.
Teravih namazının ardından parklarda, kafelerde veya kafe haline getirilmiş açık alanlarda aileler beraberce zaman geçiriyor.
Sohbetlere buz içinde bekletilen dikenli incir ve çeşitli şekillerde hazırlanmış mısır gibi yiyecekler eşlik ediyor.
Türk dünyasında iftar sofralarının vazgeçilmezi, iftarı çayla açmak…
Çay servisinin her ülkede farklı incelikleri var... Mesela, Azerbaycan’da şekersiz çayın yanında çeşit çeşit yemiş ve şekerleme sunuluyor.
Özbekler çayı, ‘piyale’ adı verilen özel fincanlarda içmeyi seviyor.
Çaydan sonra sofraya geçiliyor.
Geleneksel yemeklerin başında et ve çeşitli yemişlerle, çerezlerle birlikte pişirilen pilavlar geliyor.
Buhara pilavının farklı yörelere mahsus birçok tarifi var ama tabii ki Özbeklerin favorisi, Özbek pilavı.
Ramazan ayına girilmesi ile birlikte İran'da temizlik seferberliği başlıyor... Halk, ibadethanelerde gönüllü olarak temizlik yapıyor.
Sokak ve caddelerin lamba ve çiçeklerle donatıldığı ülkede, sahurun ilk gecesinde ekmek arası soğuk köfte yemek adet.
İftarda, halim (bulgurlu, yağlı ve etli, çorba halinde olan yemek) ve şole-zerd (bir çeşit pirinç çorbası) olmazsa olmazları.
Tatlı olarak ise helva, zulbiya ve taze hurma tercih ediliyor; oruç, hurmayla açılıyor.
İran’da, ev sofralarına Kur’an-ı kerim koymak da adetler arasında.
Ramazan’ın 15. Günü, İmam Hasan’ın doğum günü olduğu için o akşam İran’da büyük iftar sofraları kuruluyor, ziyafetler veriliyor.
Ayın 19. gününde, Hz. Ali, İbni Mülcem tarafından zehirli kılıçla yaralandığı ve 21. gününde şehit olduğu için herkes bu üç gün boyunca yas tutuyor.
Ayrıca Ramazan’ın 19., 21. ve 23. gecelerinin Kadir Gecesi olduğu tahmin edildiği için bu üç gecede halk sahura kadar oturuyor ve birlikte ‘coşen’ duasını (cevşen) okuyor.
Ummanlılar, iftarı iki seferde tamamlıyor.
Önce oruçlarını Arap kahvesi ya da hurmayla açıyor, çorbalarını içip derhal akşam namazı için camiye gidiyorlar.
Eve döndükten sonra, ikinci yemek faslı başlıyor ve sofradan mutlaka tatlı yiyerek kalkılıyor.
Umman’da Ramazan’ın 2. Gecesi çocuklara atfediliyor.
'’Kranfasho' adı verilen bu günde, çocuklar sokaklarda dans ederek şeker ve para topluyor.
Irak kültüründe hurma, Ramazan’da orucun açıldığı ana yiyecek.
Hurmanın ardından mercimek çorbası ve 'amr addeen' isimli Arap dünyasının popüler içeceği olan kayısı suyu geliyor.
Irak’ta Ramazan sofralarının olmazsa olmazları ise haşlanmış pirinç yemeği olan 'kouba' ve künefe tatlısı.
NASIL ARANDI: #ramazan # iftar # ramazan sofraları # sahur
