Bunu duyan Karamürsel eşrafı, ‘Adettir’ diyerek, padişaha bir hediye sunmaya karar verir ve mevsimin yaz olması sebebiyle hediye olarak kirazı seçer. Padişahın huzuruna çıkacak olan kasaba temsilcileri, itinayla toplanan kirazları bir sepete doldurarak sandalla Hereke’ye geçer. Padişahın huzuruna kabul edilirler ve hediye sepetini zat-ı şahaneye sunarlar.
‘UFAK TEFEK GÖRDÜK AMMA...’
Sultan Abdülaziz oldukça değişik ve sade olan bu hediyesi karşısında, biraz şaşırır biraz da küçümseyerek sepeti şöyle bir süzer. İçinde ne olduğunu merak etmekten kendini alamaz. Derhal huzura gümüş bir tepsi getirilir, kirazlar tepsiye boşaltılır. Sepetin içindeki kirazlar tepsiye sığmayıp taşınca, Sultan Abdülaziz hayretle şöyle mırıldanır: “Sepeti ufak tefek gördük amma içindekini tepsiye sığdıramadık!”
ÜRETİCİLERİN BAŞ TACI
Karamürselliler, ‘Ufacık tefecik gördün de, Karamürsel sepeti mi sandın?’ esprisinin bu efsaneden doğduğunu anlatır... Kestane ağacının çubuğundan örülen, kendisine özgü özelliğiyle gayet pratik, kullanışlı, basit bir eşya sepet. Karamürsel ve çevresindeki meyve üreticileri tarafından ısrarla aranılan bu sepetlerin en önemli özelliği ağaçtan toplanan yaş meyveyi zedelemeden kabına (sandık, kutu) ulaştırması. Bu yüzden üreticilerin baş tacıdır sepet.
İÇ HACMİ GENİŞ
Üretici, bir ip ya da kuşakla beline bağladığı bu sepetle her çeşit meyveyi kolayca toplar. Yarım koniyi andıran sepet, iyi kesilmiş ve kurutulmuş kestane çıtalarından örüldüğünden, iç hacmi dış görünüşünün aksine geniştir ve en önemli özelliklerinden biri de budur. Toplanan meyveleri zedelemeden taşıması da onu vazgeçilmez kılar. Sepetin tabanı 15-20, ağız genişliği 40-45, boyu ise 60-65 santimetreyi bulur.
KESTANE ÇUBUĞUNDAN
Sepetin tek hammaddesi, düzgün ve budaksız kestane çubuğudur. Bu çubuğun ‘şah’ denilen körpe devresi vardır ki bu devre içinde kesilip kurutulmaya bırakılan çubuktan daha sağlam ve kaliteli sepetler yapılır. Ormandan getirilen kestane çubukları (yabani olanı makbuldür) en az bir hafta süreyle kurumaya bırakılır. Sonra usta özel, keskin bıçağıyla çubukları çıtalar halinde keser, kesilen bu çıtalar suya batırılarak yumuşatılır. Böylece sepetin örülmesi için ana malzeme tamamlanmış olur.
DİK DURMASI İÇİN…
Usta, sepeti önce tabanından örmeye başlar... Tıpkı bir örümcek ağı gibi. Esneklik kazandırdığı çıtalar maharetli, işini bilen elleri arasında şekillenir ve bir süre sonra sepetin iskeleti ortaya çıkar. Usta, ölçü kullanmaz ama şaşılacak bir uyum ve alışkanlıkla koni biçimini verir sepete. Sepet ustası, sepetin dik durabilmesi için ona bir denge kazandırmak zorundadır; bunu da bilgi ve tecrübesiyle ama yine el yordamıyla yapmayı başarır.
UZUN SÜRE DAĞILMIYOR
Sepetin dengede durmasını sağlamayı başaran usta, sepetin ortasına ağaç kabuğundan bir kuşak döşer. Kuşak üstü örmesine de kamalarla ayrı bir biçim, ayrı bir desen verir. Üst kuşakla orta kuşak arasında örgünün çözülmemesi için yine çıtalardan yapılmış bağcıklar kullanılır ki, kamalar ve bağcıklar sepetin uzun süre dağılmadan dayanmasını sağlar. Bir Karamürsel sepeti, 100 kilonun üzerindeki ağırlıklarda bile dağılmayacak kadar sağlam ve dayanıklıdır.
AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ
Karamürsel sepeti özgün işçiliğe sahiptir. Oval biçimde imal edildiğinden ufak bir görünüşe sahip olmasına rağmen iç hacmi geniştir. Bağ ve bahçelerde kullanılan bu sepetler, özel bir kuşakla üreticinin beline takılmak suretiyle, yüksek miktarda yaş meyve ve sebzenin zedelenmeden ve ezilmeden taşınmasını sağlar. Normal bir Karamürsel sepeti 6-8 kg. meyve ya da sebze depolama, taşıma kapasitesine sahiptir.
ARTIK TESCİLLİ
Karamürsel’in en büyük simgelerinden biri olan ve ülke çapında ün yapan Karamürsel sepeti, Karamürsel Belediye Başkanlığı’nın Türk Patent Enstitüsü’ne yapmış olduğu başvuru sonucunda 18.07.2010 tarih 27645-0 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak tescil edildi. Böylece Karamürsel sepeti de patenti alınarak tescilli bir marka haline gelmiş oldu.
NASIL ARANDI: #Hereke # Karamürsel # Karamürsel Sepeti # kutu # sandık # Sultan Abdülaziz
