Geri dönüşüm mekanizmasının doğru işlemesi, gelecek nesillere yaşanabilir bir doğa bırakmamız açısından çok önemlidir. Sistem çok karmaşık olmadan, tüm insanları sürece dahil edebilecek nitelikte olmasına rağmen dikkat edilmesi gereken bazı detaylar vardır.
Bazen iyi niyetle yapılan bir ‘geri dönüşüm hamlesi’, reelde oldukça ciddi sıkıntılara yol açabilir. Bu süreci doğru yönetebilmenin anahtarı, geri dönüşümü mümkün olan ve olmayan atıklar hakkında fikir sahibi olmaktan geçmektedir. Bu ay, siz değerli Kocaeli Life dergisi okuyucularına, doğru atık ayrıştırma konusunda aydınlatıcı bilgiler vermeye gayret göstereceğim.
Diyebilirsiniz ki atıkları doğru ayrıştırmak neden bu kadar önemli? Çünkü geri dönüşümün temel taşı, ayrıştırmanın doğru yapılmasıdır. Geri dönüşüm mekanizması içinde yer almaması gereken atıkları ya da materyalleri bilerek ya da bilmeden sisteme sokmak; depolama, ayırma ve eleme işlemleri için fazladan iş gücü, para ve zaman harcanmasına yol açabilir. Ayrıca, bu durumda geri dönüşüm işleyişinin verimi düşmektedir.
Çok sayıda insan, yukarıda da sözünü ettiğim gibi iyi niyetle geri dönüşüme katkıda bulunmak istiyor; elinden geldiğince atıklarının değerlendirilmesini arzuluyor. Fakat unutmamanız gereken ilk şey elinizdeki her atığın geri dönüşemeyeceğidir. Atık yönetimi öylesine bir sarmal içerir ki bazen sisteme soktuğunuz bir atığın yok olması için binlerce liralık maliyet ve uzun süreli zamana ihtiyaç duyulur. Dolayısıyla bu işin en çevreci ve radikal çözümü, atık oluşumunu azaltmaktan geçmektedir. Atık çıkardıktan sonra ‘hepsi geri dönüşüme gitsin’ diyorsanız, maalesef yanılıyorsunuz. Hatta zaman zaman sisteme bilmeden ciddi zararlar verebiliyorsunuz.
***
Bir yandan yaşamın gereği olarak atık oluştururken; diğer yandan da verdiği zararı minimuma indirgemek ve geri dönüşüme katkıda bulunmak isteyenler için izlenecek yolları kısaca özetlemek isterim.
Öncelikle, elinizdeki atığın ana materyalini belirleyin.
Bu konuda oldukça basit ilerleyin. Plastik, cam, kağıt ve metal olmak üzere 4 temel materyal sizin için yeterli olacaktır. Bu sınıflandırma, büyük ölçüde işinizi görecektir. Fakat dikkat edilmesi gereken bir husus daha var. Bir atığın içeriğinde plastik, cam, metal ya da kağıt olması onun %100 geri dönüşeceği anlamı taşımaz.
Örneğin, gündelik hayatımızda sıklıkla kullandığımız plastik çatal, bıçaklar; bazı plastik oyuncaklar, içerebilecekleri küçük parçalar nedeniyle ayrıştırma makinalarına zarar verme ihtimali olduğundan, geri dönüşüm tesislerince sıklıkla kabul görmeyen ve geri dönüşümü yapılamayan atık sınıfında yer almaktadır.
Elimizi ya da yüzümüzü sildiğimiz kağıt peçeteler, tuvalet kağıtları, hamburger kağıtları, pizza kutuları; gıda artığı bulunan metal konserve, cam ve pet şişeler; ıslanmış gazete ya da kağıtların bazıları asla geri dönüştürülemezken, bazıları ise oldukça uzun ve maliyetli temizleme işlemlerinin ardından geri dönüşüm proseslerine kabul edilebiliyor.
***
Yukarıda örneğini verdiğim gibi kirli bir atık elinizde ise tavsiyem belediye atık toplama sistemine ‘evsel atık’ olarak atmanızdır. Aksi durumda, bu kirli atıkları geri dönüşüm kutularına attığınızda, kutudaki diğer temiz ve geri dönüşümü mümkün olan atıkları da kirletmiş olur, geri dönüşemez hale getirebilirsiniz. Gördüğünüz gibi atık ayrıştırma hem kolay hem de biraz zahmetli bir iş.
Bu sürecin en sıkıntılı yanı ise biz çevre mühendislerinin ‘iyi niyet ayrıştırması’ diye tabir ettiğimiz kısım. Elinizdeki atığın geri dönüşebileceğini umarak geri dönüştürmeye çalışmak, bazı durumlarda, emin olun kirletmenizden daha maliyetli olacak ve daha büyük problemlere yol açabilecektir. Konuya ilişkin hem sizlere hem geleceğimiz çocuklarımıza bazı kitap tavsiyelerim olacak.
• Kendin Keşfet – Çöpler ve Geri Dönüşüm (Sally Morgan-Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları)*
• Sıfır Atık İçin 101 Yol (Kathryn Kellogg-Orenda Yayınevi)
• Sıfır Atık Ev (Bea Johnson-Penguin Books)
• Deniz’in Sıfır Atık Kitabı (Sima Özkan-Redhouse Kidz Yayınları)*
*Çocuklarımız için
AKEN ÇEVRE DANIŞMANLIK
Alikahya Fatih Mah. Horasan Cad. No: 35/A Kat: 1 Daire: 2 İzmit/Kocaeli
Telefon: (0262) 226 16 18
Web: www.akencevre.com
NASIL ARANDI: #Kocaeli Life # kasım # Utkan Özdemir # çevre # geri dönüşüm