Çocuk, sınırlara ihtiyaç duyar

Büyükten küçüğe herkesin sınırlara ihtiyacı vardır. Kendimizi ve diğer insanları korumanın yolu, sınır koymaktan geçer. Sınır koymak bir nevi kalkan görevi görür. Kendi bütünlüğümüzü ve var oluşumuzu koruduğu gibi bize enerji vererek yok olmamızı engeller.

Çocuk, sınırları olmadan doğar ve özellikle kendini güvende hissedebilmek için sınırlara ihtiyaç duyar. Sağlıklı ve doğru belirlenmiş sınırlar aracılığıyla kendi alanına ve başkasının alanına saygı duymayı öğrenir, insanlarla nasıl ilişki kuracağını belirler. Gelişimi desteklenir ve çevresinin ondan beklentilerini tanımaya başlar.

Çocuk, kendisine sınır konulmak istendiğinde çoğunlukla isyan eder. Her türlü direnci gösterir hatta öfke nöbeti yaşayabilir. Böyle durumlarda sakın panik olmayın çünkü tüm bunlar normaldir. Ebeveyn olarak bizler bile bazen sınırlandırmalar karşında üzülüp, itiraz edebiliyorken, çocuk için de bu tip tepkiler normaldir. Yapmamız gereken, sadece hayal kırıklığının yaşattığı üzüntü ve öfkeyi anlamak, bunları yaşamasına izin vermektir. Çocuğa sınırları öğretmek hassas bir denge ister çünkü çocuk kendi sınırlarını oluşturmayı ve koruyabilmeyi ebeveyni modelleyerek öğrenir.

NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?

• Sınırlar tutarlı, sürekli ve net olmalıdır. Bir kural için sınır konulduğu anda ya evet ya da hayır vardır. “Belki, bakarız” gibi ucu açık ifadeler, konulan sınırın her zaman tartışmaya açılmasına neden olabilir. 

• Sınır konulurken çocuğun ihtiyaçlarına, yaşına ve beklentilerine mutlaka dikkat edilmelidir. Örneğin, 15 yaşındaki bir ergenle 6 yaşındaki bir çocuğun ihtiyaçları birbirinden tamamen farlı olabilir.

• Çok katı sınırlar ya da hiç sınır konulmaması iki uç noktadır. Keskin ve katı sınırlar, çocuk ve ebeveyn arasındaki bağı zedeleyebilir. Sınırsızlık ise çocuğun güvensiz hissetmesine neden olur çünkü çocuklar gerektiğinde ‘hayır’ diyebilen, her durumda tavrı net olan yani sınırları olan ebeveyne ihtiyaç duyar.

• Sınır koymaya çalışırken çocuğun da sınırları olduğu ve saygı duyulması gerektiği unutulmamalıdır. Örneğin, karnı doyduğu halde zorla ağzına yemek tıkıştırılmaya çalışan çocuğun oluşturmaya çalıştığı sınıra saygı duyulmalıdır.

• Sınırları belirlerken bazen ihtiyaç duyulduğu anlarda esnek olunabileceği de unutulmamalıdır.

• Bazen kendi kendimizi “Acaba çizdiğim sınırlar gerçekçi mi?” ya da “Bu sınır, çocuğumun ne yapması gerektiğine dair benim bir inancımla mı ilgili?” diye sorgulamayı da unutmamalıyız.

• Sağlıklı sınırlar oluşturabilmek için mükemmel ebeveyn olmaya ihtiyacınız olmadığını ve çocuğunuzun da mükemmel bir ebeveyne ihtiyacı olmadığını sık sık kendinize hatırlatmaktan vazgeçmeyin.

NASIL ARANDI: #figen karaceylan çakmakcı #doktor #uzman #psikiyatrist #çocuk #yalan #anne #baba #ebeveyn #psikiloji