Değerli okurlarımız,
Yaz tatili biteli epey zaman oldu; yeni eğitim öğretim süreciyle beraber yavaş yavaş kışlıklar dolaptaki yerlerini almaya, çocuklar ise ödevlerle haşır neşir olmaya başladı. Mini mini birler ağlama krizleriyle baş etmeye çalışıyor, anneler henüz sene başından “Bu kadar ödev nasıl bitecek?” diye dertlenmeye başladılarsa şayet sorumu soruyorum: Çocuğunuz sizce okula uyum sağlayabildi mi? Yaz rehaveti tamamen bitti diyebilir miyiz? Buyrun yazıya…
***
Adaptasyon süreci, çocuğun duygusal zorlanmalarının giderek azaldığı, davranışsal olarak ise yeni duruma karşı artık direnç göstermediği süreci ifade eder. Bu sürecin iki ay içerisinde tamamlanması beklenir. Özellikle anaokulu ve birinci sınıfa başlayan miniklerin kendilerini en güvende hissettikleri yerden yani evlerinden uzaklaşıyor olması başlı başına zorlayıcıdır. Daha önceki yazılarımdan birinde de belirttiğim gibi genel anlamda değişikliklere uyum sağlama becerisi yüksek olan, zihinsel esneklik becerileri gelişmiş çocuklar bu süreci de daha rahat atlatacaktır. Kişisel farklılıklarla beraber ailenin rehber oluş biçimi de çocuk için rahatlatıcıdır.
Anaokulu çağına baktığımız zaman yabancı insanlarla çevrili bir ortamda, üstelik bakım vereni yanında olmadan bir gün geçirmek, çocuk için zorlayıcı olabilir. Rahatlatıcı ilk adım, ebeveynin çocuğun bulunduğu ortama ve öğretmenlere güven duymasıdır. Gözlem yetenekleri gelişmiş olan çocuklar, ailelerinin beden dillerinden dahi tedirgin olunması gereken bir durum olduğu mesajını alabilir. Elbette ki ailelerin ‘mış gibi’ yapmasını istemiyoruz. Aileler, kendileri için de yenilik barındıran bu süreçte endişelerini çocukla paylaşabilir ve beraber yönetebilirler. Kendilerinin duygu düzenleme becerisi gelişmiş olduğu noktada ekstra bir çaba gerekmeyecek, çocuk da kendini güvende hissedecektir.
SINIRLAR NEREYE KADAR?
Aynı zamanda bir şeylerin yolunda gitmemesi halinde ne yapılacağı, sınırların nereye kadar olabileceği konusunda netlik önemlidir. Hiç birimiz yeni girdiğimiz bir ortamda belirsiz süreler boyunca kalmak istemeyiz. Koluna takılan saat üzerinden çocuğa okuldan kaçta alınacağı mutlaka gösterilmeli, işaretlenmelidir. İstediği zaman ailesini hangi öğretmenin telefonundan arayabileceği kesin olarak söylenmelidir. Ailenin kontrolünde olan olayların bilgisi çocuğa verilerek belirsizlik en aza indirilebilir. Buradaki en önemli noktanın, çocuğun güvenini sarsacak, “Dışarıda bekliyorum, birazdan geleceğim”, “Sen yukarı çık, camdan baktığında beni göreceksin”, “Zaman çok hızlı geçecek, hemen seni almaya geleceğim” gibi sözler verilmemesi olduğunu düşünüyorum… Çocuğun annenin daha önce okulda bulunmadığını bilmesine rağmen “Ben gördüm, içeride çok güzel oyuncaklar var, tam senin sevdiğin gibi” benzeri, çocuğun yaş düzeyine uygun olmayan cümleler de sarf edilmemelidir.
KENDİ ÖZELİNDE DEĞERLENDİRİLMELİ
Etrafınızda hemen okula giren çocuk örneklerini duyabildiğiniz gibi uzun zaman ebeveyni ile vakit geçirmek isteyen çocuklar da olabilir. Biz iki ay gibi bir süre versek de bu süre iki haftayı aştığında ebeveynler için de duygu yönetimini sağlamanın, sakin kalmanın giderek zorlaştığını gözlemliyorum. Benzer davranışlar gözlense de her çocuk birbirinden farklı ve kendi özelinde değerlendirilerek yönlendirilmeli diye düşünüyorum. Bu noktada bireysel danışmanlığı yerinde ve gerekli buluyorum. Genel anlamda gelişim süreci sağlıklı ilerleyen çocukların yaşına uygun verilen sorumluluklarını yerine getirebilmesini bekleriz. Okul öncesi dönemde ebeveyn desteğiyle oyun kurması, oyunu bağımsız sürdürebilmesi, oyunlarında yaratıcılık gözlenmesi, kendini ifade edebilmesi ve arkadaş edinebilmesi gireceği yeni sosyal ortam için zemin oluşturur. Tüm bunların gözlemiyle okula başlayacak çocuğunuzun adaptasyon sürecini yönlendirmeniz mümkün.
Unutmayınız ki, doğaları gereği çocukların uyum sağlama becerileri biz yetişkinlerden daha yüksektir, yalnızca desteğe ihtiyaç duyabilirler…
Sevgiyle kalın.
NOVA PSİKOLOJİ
Adres: Yenişehir, Cici Plaza, Şehit Ender Güven Sok. No:51 Kat:3 Daire:8 İzmit/Kocaeli
Telefon: 0552 177 02 41
Instagram: @novapsikolojiizmit
NASIL ARANDI: #Kocaeli Life # ekim # kids # okul # adaptasyon # eğitim
