Kalp krizinin belirtilerinden birinin de çenede hissedilen ani ağrı olduğunu biliyor muydunuz? Kalp krizi, hastadaki şikayetler açısından birbirinden çok farklı belirtilerle kendini gösterebilir. Hissedilen göğüs ağrısı ve sıkışma hissinin yanı sıra sol omuz, kol, boyun veya çeneye yayılan ağrılar da kalp krizinin belirtisi olabilir.
Koroner damar ve kalp hastalıkları hepimizin korkulu rüyası… Ancak alınabilecek önlemler ve yaşam tarzımızda yapacağımız birkaç düzenlemeyle kalp krizinden korunmamız mümkün. Kalp ve damar hastalığının belirtilerini ve bu konuda alınabilecek önlemleri Medical Park Gebze Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. A. Hakan Vural’a sorduk.
Koroner damarlar, kalbin etrafını çevreleyerek kalbin beslenmesini sağlayan atardamarlardır. Koroner arterler, genellikle kalbimizin yüzeyinde konumlanmıştır ve kalbimize, ihtiyacı olan kanı sağlar. Kalp hastalıkları arasında da en sık rastlanılan form, koroner damar hastalığıdır ve çoğunlukla damar sertliği sonucunda oluşur.
Damar sertliğinin gelişmesiyle birlikte koroner damarlarda daralmalar ve hatta tıkanmalara yol açan plaklar oluşur. Plaklar çoğunlukla yağ, kolesterol ve kalsiyumdan ibarettir. Darlığın, damar çapının yüzde 50’sini aşmasıyla birlikte kan akımında kısıtlanma başlar ve kalp dokusunun beslenmesi bozulur. Bu andan itibaren kalp artık istediği miktarda kana ulaşamayacaktır.
Bunun sonucu, göğüs ağrısıdır. Bu dönemde hastalar eforla ya da tok karınla ortaya çıkan göğüs ağrısı veya göğüs kemiği üzerindeki baskı sebebiyle doktora başvururlar. Kalbe kan taşıyan damarların verimsiz ya da yeterinden az kan getirmesi sonucu kalp krizi oluşur. Kalp krizinin ortaya çıkış şekli ve hastadaki şikayetler çok geniş bir klinik yelpaze üzerinde yer alabilir. Bu geniş yelpazenin bir ucunda hafif bir göğüs ağrısı varken, diğer ucunda ani ölüm olabilir.
Kalp krizi genellikle göğsün ortasında oluşan baskı, sıkışma ve ağrı ile ortaya çıkar ancak bazen bu ağrı sol omuz, kol, boyun veya çeneye yayılım gösterebilir. Hastanın sırtında, kürek kemikleri arasında bir ağrı da söz konusu olabilir. Hastalar ağrı başladığında dinlenme ihtiyacı hissederler. Dinlenmeden sonra bu ağrı geçebilir. Bu tür şikâyetler fark edildiğinde mutlaka bir hekim muayenesinden geçmek gerekir. Kalp krizini düşündüren, ani başlayan şiddetli göğüs ağrısı gelişmesi halinde ise vakit kaybetmeden 112 aranmalı ya da en hızlı şekilde bir sağlık kurumuna ulaşılmalıdır çünkü bu andan itibaren her geçen dakikada hastanın riski artmaktadır.
Koroner damar hastalığı oluşumunda kalıtımın yanında tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği, sigara kullanımı ve hareketsiz yaşam gibi risk faktörleri önemli rol oynar. Bu faktörlerle mücadele, sağlıklı ve uzun bir hayatın anahtarıdır.
Örneğin, tütün kullanımı… Tütün kullanımıyla ilişkili riskler sadece direk kullanımla değil, pasif içicilikle de bağlantılıdır. Her yıl dünya üzerinde yaklaşık 6 milyon kişi tütün kullanımı veya pasif içiciliğe bağlı sebeplerle hayatını kaybetmekte. Damar sertliği olan hastaların tedavisinde öncelik, damar sertliğini mümkün olduğu kadar yavaşlatmak ve olabiliyorsa durdurmaktır. Bu nedenle damar sertliği sorunu olan hastaların öncelikle sigarayı bırakması gerekir.
Trans yağ kullanımının ortadan kaldırılması ve doymuş yağ yerine çoklu doymamış bitkisel yağların kullanımı koroner kalp hastalığı riskini azaltır. Diyetle alınan tuz miktarı, kan basıncı seviyesinin ve tüm kalp ve damar hastalıkları riskinin önemli bir belirleyicisidir. Dünya Sağlık Örgütü, kalp ve damar hastalıklarının önlenmesine destek için günlük tuz alımının kişi başına 5 gramdan az olmasını önermektedir. Yağ kullanımını kısıtlamak ve zeytinyağını tercih etmek; kızartma yerine ızgarada pişirilmiş ya da haşlanmış yiyecekleri tercih etmek; un, şeker ve tuzdan mümkün olduğunca uzak durmak; meyve ve sebzeyi bile kalori miktarlarına dikkat ederek ölçülü tüketmek; kırmızı eti haftada bir gün, yağsız olarak tercih etmek; tavuk ve hindi eti tüketimini ön planda tutmak ve haftada bir kez balık tüketmek dengeli bir beslenme için önemlidir.
Fiziksel aktivite enerji dengesi ve kilo kontrolünde anahtar role sahiptir. Ayrıca kan şekeri kontrolü, kan basıncı kontrolü, kolesterol seviyelerinin düzeltilmesi ve insülin duyarlılığında da düzelmeyle direk olarak ilişkilidir. Her sağlıklı birey günde en az 5 bin adım; her risk grubundaki koroner damar hastası birey ise hekimi gözetiminde ve önerileriyle 10 bin adım atmalıdır.
Yüksek kan basıncı, koroner kalp hastalığı ve beyin damar hastalıkları için önemli bir risk faktörüdür. Kan basıncı seviyesinin, inme ve koroner kalp hastalığı ile anlamlı ve ilerleyici bir ilişkisi vardır. Tansiyon, hekim hasta işbirliği ile mutlaka normal sınırlara getirilmelidir.
Tip 1 veya tip 2 diyabetli kişilerde kalp ve damar hastalıkları görülme sıklığı, sağlıklı insanlara göre yaklaşık 3 kat daha fazladır. Diyetisyen ve hekim kontrolünde kan şekeri seviyesi normale çekilmelidir.
Yüksek kan kolesterolü de kalp krizi ve inme riskini artırır. Genel olarak iskemik kalp hastalıklarının 1/3’ü yüksek kolesterolle ilişkilidir. Özellikle LDL kolesterol seviyesi önemli bir parametredir ve uygun değerlere getirilmelidir.
NASIL ARANDI: #medical park gebze hastanesi # medical park # sağlık # çene # profesör # doktor # hakan vural # kalp damar cerrahisi #
