Gece kaç saat uyursanız uyuyun kendinizi hep yorgun hissediyor, sabahları baş ağrısıyla uyanıyorsunuz...
Gün içinde uykulu ve unutkansınız, sürekli konsantrasyon sorunu yaşıyorsunuz...
Uykunuz kabuslarla bölünüyor, tekrar dalmakta sorun yaşıyor ve horluyorsunuz...
Yatakta sürekli bacaklarınızı hareket ettiriyor, sebepsiz yere terliyorsunuz...
Eğer siz de sık sık bu durumlardan bir ya da birkaçını yaşıyorsanız, artık bir doktora görünmenin zamanı gelmiş demektir, çünkü şikayetlerinizin temelinde tahmin ettiğinizden daha ciddi sorunlar yatıyor olabilir.
Uyku testi, uyku bozukluklarının teşhisine ve değerlendirilmesine yardımcı olmak için kullanılan bir yöntem.
Bu testten elde edilen veriler ışığında, uyku sorunlarından kaynaklanan pek çok önemli rahatsızlıktan kurtulmak mümkün.
Uyku bozuklukları ve uyku testi konusunda merak ettiklerimizi, Özel Kocaeli Akademi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Mustafa Yetiş’e sorduk.
Uyku testi nedir ve niçin yapılır?
Uyku testi (polisomnografi) bir uyku çalışmadır. Uyku anında yaşanan normal ve anormal durumların grafik üzerinde kaydedilerek tespit edilmesi, değerlendirilmesi için yapılan testtir. Uyku testi, uyku bozukluklarının teşhisine ve değerlendirilmesine yardımcı olmak için kullanılmaktadır.
Bu test nasıl uygulanır?
Uyku çalışmaların en yaygın tipi, bir özel uyku merkezinde yapılanıdır. Normal uyku testi genellikle gece boyunca yapılır. Çenenize, saçlı deri üzerine ve göz kapaklarınızın dış kenarında elektrotlar yerleştirir. Uyurken bunlar yerinde kalmalıdır. Uyanık (gözleriniz kapalıyken) ve uyku sırasında elektrotlardan gelen sinyaller kaydedilir. Kalp hızı ve solunum kaydetmek için göğse monitörler eklenecek, böylece solunum durdurması ve sayısı ölçülecektir. Böylece, gece oksijenlenme miktarı, yüzeysel ve derin uyku dönemleri, derinliği, horlama ve diğer pek çok parametrenin ölçümü yapılacaktır.
Kimler uyku testi yaptırmalıdır?
Uyku bozuklukları da dâhil olmak üzere, obstrüftik uyku apnesi yani tıkayıcı uyku hastalığı olan herkes bu testi yaptırmalıdır.
NEFESİNİZ DURUYORSA
Peki, bu tür bir hastalığımız olabileceğini hangi belirtilerden anlayabiliriz?
Yüksek sesle ve yoğun bir şekilde horluyorsanız, gün boyunca aşırı derecede uykulu ve yorgunsanız, konsantrasyon güçlüğü ya da unutkanlık sorununuz varsa; araba kullanırken, toplantılar sırasında, kitap okurken ya da televizyon seyrederken uyuya dalıyorsanız; sabahları başınız ağrıyorsa, uykuda geziyor ya da kabus görüyorsanız, yatakta sürekli bacaklarınızı hareket ettiriyorsanız, uykuya dalmada ve uykuyu devam ettirmede sorun yaşıyorsanız, geceleri baş, boyun ya da göğsünüzde terleme oluyorsa, son zamanlarda kilo artışı ya da yüksek tansiyondan şikayetçiyseniz, size uyku sırasında nefesinizin durduğu söyleniyorsa mutlaka bir uzmana baş vurmalısınız?
Bu belirtilerin ciddiye alınmaması ne gibi sorunlara yol açabilir?
Teşhis edilmemiş uykuda solunum durması felç, kalp krizi, uykuda ani ölüm, yüksek tansiyon, kalp hastalığı, kalp ritim bozukluğu, iktidarsızlık gibi önemli rahatsızlıklara neden olur. Ayrıca bu durum gündüz aşırı uykululuk hali yaratarak trafik kazalarına, işteki verim kaybına ve kişiler arası ilişkilerin bozulmasında da neden olabilir.
TEKRARI GEREKEBİLİR
Uyku testi sonrasında hangi verilere ulaşabiliyoruz?
Uyku testi ile solunum sırasında akciğerlerin içinde ve dışındaki hava akışı, kan oksijen düzeyleri, vücut pozisyonu, beyin dalgaları (EEG), uykuda solunum durması ve oranı, kasların elektriksel aktivitesi, göz hareketi, kalp elektrosu (EKG) sonucu gibi bilgileri elde edebiliyoruz.
Uyku testinin bir kere uygulanması, sorunların tespit edilmesi için yeterli mi?
Çoğunlukla teşhis için yeterlidir. Bazı özel durumlarda testin tekrarı gerekebilir.
Uykuda yaşadığı sorunlar tespit edilen kişilere nasıl bir tedavi uygulanıyor?
Bu tedavi süreci farklı seçenekler içerebilir... Uyku apne sendromunda öncelikle, CPAP dediğimiz pozitif basınçlı hava desteği tedavisi uygulanır.
HİÇBİR RİSKİ YOK
Bu tedavi ne kadar sürüyor?
Yanıt alma süresine bağlı değişmekle beraber, tedavi genellikle uzun sürelidir.
Tedavi süresince, hasta yakınlarına düşen görevler var mıdır? Uyku sırasında hastanın takip edilmesi gerekir mi?
Çok pratik ve anlamlı bir yöntem olmadığı için takip gerekmez, ancak kişi uyku testi sırasında, teşhis ve tanı amaçlı olarak tüm uyku süresince izlenmektedir.
Uyku testi kimlere yapılamaz?
Öncelikle, muayene sonucu uyku testi önerilen gruptaki kişilere test yapılır. Onun dışındaki hasta gruplarına yapılması, gereksizdir. Test, riskli bir durum yaratmaz.
NASIL ARANDI: #akademi hastanesi # Göğüs Hastalıkları # polisomnografi # saçlı # uyku testi # Mustafa Yetiş
