Çocuklarına boşanma kararını açıklamak, aileler için çok önemli ve hassas bir süreçtir. Anne ve babaların aldığı bu karar çocuklar üzerinde son derece ciddi bir etki yaratabilir. Boşanmayı kimse istemez ama kavga gürültü içinde büyümek çocukların sağlıklı gelişimini büyük oranda zedeleyeceğinden, bazı durumlarda boşanma aileye huzur ve dinginlik getirecek tek yol olabilmektedir. Bu yüzden bu durumun çocuklara nasıl söyleneceği, kimin söyleyeceği, nerede söylenmesi gerektiği gibi konular dikkatlice ele alınmalıdır.
NASIL ANLATILMALI?
Konuşma tarzı:
Çocuklarla ‘boşanma’ konuşulurken en önemli nokta, çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine uygun cümlelerle açıklama yapılmasıdır. Kısa ve net cümleler kurulmalıdır. Sakin bir ses tonuyla, acele edilmeden açıklama yapılmalıdır. Benzetmeler, hikayeler ve resimler kullanılabilir. Detaya girmeden, olabildiğince basit bir açıklama çocuklar için yeterli olacaktır. Göz kontağı kurulması, ten teması da önemlidir.
Içerik:
Ayrılma kararının anne ve baba tarafından ortaklaşa verildiği, özellikle vurgulanmalıdır. Bu karara varmadan önce tüm yolları denedikleri ama birbirlerini çok üzdükleri için ayrılma kararı aldıkları belirtilmelidir. Ayrıca ayrılmanın çocuğun suçu olmadığı özellikle vurgulanmalıdır çünkü, okul öncesi çocuklar bazen kendi yaptıkları yaramazlıkların sonucu olarak anne babanın ayrıldığı gibi senaryo yazma eğiliminde olup, kendilerini suçlayabilirler.
Sorular:
Çocuklar meraklıdır. ‘Boşanma’ ile ilgili soru sormak isterler. Sorulan her soru sabırla ve dürüştçe yanıtlanmalıdır. Kimin evden ayrılacağını, nasıl bir ortamda yaşayacağını, aynı okula devam edip etmeyeceklerini merak eder- ler. En önemli soru ise ebeveynlerinin başkalarıyla tekrar evlenip evlenmeyeceğidir. Eğer soruların cevabını biliyorsanız, çocuğa dürüstçe açıklamalısınız. Dürüst yanıtlara çocuk belki ilk önce tepkisel yaklaşabilir, itiraz ede- bilir ama zamanla duruma alışır. Yalan söylemek veya geçiştirme cevaplar, çocuğun daha sonra ciddi bir hayal kırıklığı yaşamasına ve ebeveynle arasındaki güven ilişkisinin zarar görmesine neden olabilir.
NE ZAMAN VE NEREDE?
Ayrılık ve boşanma fikri, çocuğa karar kesinleştiğinde açıklanmalıdır. Rahat bir ortamda, gürültü ve dikkat çeldiricilerin olmadığı bir yerde yapılmalıdır. Telefon ve televizyon kapatılmalı, çocuğun ihtiyaçlarının tam karşılandığı bir zaman aralığı ayarlanmalıdır. Ayrılık kararını çocukla çok erken paylaşmak, çocukta kaygı dolu bir bekleyişe sebep olabilir. Tam aksi, son dakikada söylemek ise çocuğun bu duruma kendini hazırlaması için gerekli zamanı tanımamış olabilir. Oysa ki çocukların da hayatlarıyla ilgili yeni bir fikre ve yeni düzene alışmak için zamana ihtiyaçları vardır. Aniden düzenlerinin değişmesi şok etkisi yaratabilir. Unutulmaması gereken, şok etkisinin çocuklar üzerinde duygusal travmalara neden olabileceğidir. Ayrıca, boşanmanın açıklanmasına rağmen çeşitli sebeplerden uygulanmayan kararlar, çocuğun aklını karıştırabilir veya çocukta sürekli kaygıyı tetikleyebilir. Unutulmamalıdır ki belirsizlik çocuklara kötü gelir.
NASIL DAVRANILMALI?
• Anne ve baba olarak sorumluluklarınızın değişmediğini, her zaman onu seveceğinizi çocuğunuza hissettirin
• Sorunlarınızı çocuğunuzun önünde konuşmamaya özen gösterin
• Çocuğunuzun diğer ebeveyniyle sevgi dolu ve tatminkar bir ilişki içinde olmasına izin verin
• Çocuğunuzun yanında diğer ebeveyne yönelik olumsuz sözler ve ifadeler kullanmayın
• Diğer ebeveyn ile ilgili bilgi almak için çocuğunuzu kullanmayın
• Çocuklarla ilgili konularda eski eşinizle iş birliği içinde olun
• Çocuğunuzla yaptığınız programları bozmamaya çalışın
• Tutarlı olun. Çocuğu alıp bırakırken dakik olmaya özen gösterin
• Çocuğunun taraf tutmak zorunda kalacağı durumlar yaratmayın
Birçok bilimsel çalışmada, boşanmanın kendisinin çocuklar üzerinde olumsuz etki yaratmadığı yönünde bulgular elde edilmiştir. Huzursuz ortamda, anne babanın mutsuz olduğu evlerde büyüyen çocuklarda, boşanmış aile çocuklarına göre ergenlik ve erişkinlik döneminde daha fazla kaygı bozukluğu, depresyon ve davranış sorunları tespit edilmiştir. Kısaca, ‘boşanma’ olayının kendisi tek başına çocuk ruhsal gelişimine ciddi bir etki yaratmazken, sürecin ebeveynler tarafından nasıl yaşandığı ve çocuğa nasıl yaşatıldığı önemli bir konudur.
NASIL ARANDI: #kocaeli # kocaelilife # kocaelinindergisi # kocaelidergisi # dergilik # bosanma # bosanmadavası # boşanma # annebaba # çocukpskilojisi # cocuk # genç