Astım, dünyada 300 milyon insanın hayatını olumsuz etkileyen, yaşam kalitesini düşüren, ancak uygun tedaviyle kontrol altına alınabilen bir solunum yolu hastalığı. Her yıl mayıs ayının ilk salı günü; astım hastalığına dikkat çekmek, farkındalık yaratmak ve insanları bilgilendirmek amacıyla Dünya Sağlık Örgütü tarafından ‘Dünya Astım Günü’ olarak kabul edilmiştir. Kontrol edici ilaçlar doktor kontrolünde, gerektiği kadar ve doğru kullanıldığı takdirde iyileştirilebilen bir hastalık olan astım hakkında merak edilenleri, Medical Park Gebze Hastanesi Alerji ve İmmünoloji Uzmanı Prof. Dr. Sami Öztürk anlattı.
Astım nedir?
Astım, hava yollarının kronik bir hastalığıdır. Başlıca hastalık yakınmaları öksürük, nefes darlığı, hışıltılı solunum ve göğüste tıkanma hissidir. Yakınmaların şiddeti ve süresi hastadan hastaya değişiklik gösterebilir. Hastalığın belirtileri alerjik olup olmamasına göre de değişebilir. Hastalık belirtileri, genelde astımı tetikleyen faktörlerle karşılaşınca ortaya çıkar ve uzun süre hastayı rahatsız eder.
Astım hastası olduğumuzu nasıl anlarız?
Astımın başlıca dört ana belirtisi biraz önce de belirttiğimiz gibi öksürük, nefes darlığı, hışıltılı solunum ve göğüste sıkışma hissidir. Bu belirtilerin kronik olarak gözlenmesi ve uzun süreler hastalık belirtisi görülmeden normal sağlıklı günlerin de olması genellikle astım hastalığı için tanı koydurucudur. Özellikle ev tozu akarları, mantar sporları, hamam böceği, ev hayvanları, polenler, kimyasal irritan maddeler, hava kirliliği gibi bazı alerjenlerle tetiklenen ve astım ilaçlarıyla düzelen durum varsa, bu astım tanısını daha da güçlendirmektedir. Aile bireylerinde doktor tanılı astım varlığı, diğer aile bireylerinde de astım olma olasılığını arttıran önemli bir etkendir.
Astım tamamen tedavi edilebilir mi?
Astım tedavisinde amaç, düzenli tedavi ve önlemlerle astıma bağlı yakınmaları ortadan kaldırmak, sağlıklı ve normal bir yaşam sürdürmenin yollarını açmaktır.
Dünyada ve ülkemizde astımın durumu nedir?
Dünyada yaklaşık 300 milyon astım hastası var. Ülkemizde ise yaklaşık her 100 erişkinden 5 ila 7’sinde, her 100 çocuktan da 13 ila 15’inde astım görülmektedir. Ülkemizde yaklaşık 5-6 milyon civarında astım hastası bulunmaktadır. Astım her yaşta görülebilir. Ailesinde alerji veya astım olanlarda ise daha fazla astım görülmektedir.
Astımımızın kontrol altında olup olmadığını nasıl anlarız?
Eğer astım belirtileriniz yok veya önemsenmeyecek kadar azsa, gece ve/veya gündüz hastalık belirtileriniz yoksa, fiziksel aktivitelerinizi normal yapıyor ve rahatlatıcı nefes açıcı astım ilacı kullanmıyorsanız, solunum fonksiyon tetkikleriniz normal sınırlar içindeyse astımınız kontrol altındadır. Eğer astım belirtileriniz, gece ve/veya gündüz varsa, fiziksel aktivitelerinizde sıkıntılar yaşıyorsanız, belli aralıklarla rahatlatıcı nefes açıcı astım ilacı kullanıyorsanız ve solunum fonksiyon tetkikleriniz normal sınırlardan düşük seviyelerde ise astımınız kontrol altında değildir.
Astımı neler tetikler?
Astımı tetikleyen birçok faktör vardır. Barındığımız, yaşadığımız ve uğraş verdiğimiz her şey astımı tetikleyebilir. Astımı tetikleyen başlıca etkenler arasında; alerjenler, sigara, ev içi ve dışı hava kirliliği, irritanlar, iş yerindeki kimyasallar, egzersiz, enfeksiyonlar, kronik üst solunum yolu hastalıkları, bazı besinler ve gıda katkı maddeleri, reflü hastalığı ve psikolojik faktörler gelmektedir. Astım tam kontrol ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Doktor kontrolünde olmak üzere tedavi ve kontrol edici ilaçlarınızı gerektiği kadar, gerektiği süre ve doğru olarak kullanırsanız iyileşirsiniz.
NASIL ARANDI: #dünya sağlık örgütü # dünya astım günü # Medical Park Gebze Hastanesi Alerji ve İmmünoloji Uzmanı Prof. Dr. Sami Öztürk
