Mevsim kış.
Karda doğa yürüyüşüne çıkmak, kayak yapmak ya da dağlara tırmanmak her ne kadar keyifli ve heyecan verici olsa da kışın yapılan planlar her zaman tutmayabilir.
Çünkü kış koşulları diğer mevsimlere göre ağırdır ve sürprizlere gebedir.
Keyifli bir gün geçirmek isterken dağda kaybolabilir, çığ altında kalabilir ya da aracınızla kara saplanabilirsiniz.
İçinde bulunmak için can attığınız o beyaz örtü bir anda kabusunuz olabilir.
Böyle bir durumla karşılaştığınızda yapmanız gereken ilk şey yardım istemek tabii ki.
Peki, yardım gelene kadar ne yapacağınızı biliyor musunuz?
Donarak ölmemek için almanız gereken önlemler hakkında bir bilginiz var mı?
Biz de merak ettik ve karda arama-kurtarma çalışmalarıyla adından sıkça söz ettiren AKUT’a danışalım istedik.
AKUT Kocaeli Ekip Lideri Recep Şancı ile enine boyuna sohbet ettik.
Recep Bey öncelikle karda kaybolmamak için yapılması gerekenleri anlattı.
Ve tabii ki kaybolan kişilerin ne yapması, ne yapmaması gerektiğini de tek tek açıkladı.
Hatta karda kaybolmuş birini bulan kişilerin ne yapması gerektiğini de...
Yukarıda da dediğimiz gibi kış ayları, sürprizlere gebedir.
Başımıza ne zaman ne geleceğini bilemeyiz.
O yüzden kar programı yapmadan önce bu yazıyı mutlaka okumanızı tavsiye ederiz.
Okumakla yetinmeyip çevrenizdekilere de okutun ki;
Kar, kabusunuz olmasın!
AKUT sizi kurtarır ama siz yine de kaybolmayın!
Recep Bey, AKUT’u hepimiz az-çok tanıyoruz ama bir kez de sizden dinleyebilir miyiz? Ne zaman kuruldu, faaliyet alanları nelerdir, başkanı kimdir, hangi illerde örgütlü, toplam kaç üyesi var?
AKUT Arama Kurtarma Derneği 1996 yılında kuruldu. Dağ, doğa, deprem, sel, yangın, trafik kazaları, cankurtaranlık gibi bir çok ulusal ve uluslararası alanda yaşanabilecek acil durumlar ve afetler için arama kurtarma faaliyetleri yürütüyoruz. Birleşmiş Milletlerin arama kurtarma danışmanlık grubu INSARAG’a akredite olan Türkiye’de ilk ekibiz.
Arama kurtarma çalışmalarının yanı sıra toplumu afetlere karşı bilinçlendirmek adına afet bilinçlendirme seminerleri gerçekleştiriyoruz. AKUT Çocuk Akademisi, AKUT Spor Kulübü, AKUT Kültür Sanat Kulübü, AKUT Kent Gönüllüleri, AKUT Öğrenci Toplulukları, AKUT Vakfı gibi yapılanmalarla, her yaş grubundan bireylere ulaşarak, yüzde 100 gönüllülük esasıyla işleyişimize devam ediyoruz. Bağışların yanı sıra kurumlara eğitimler vererek çalışmalarımıza mali kaynak sağlıyoruz.
AKUT Arama Kurtarma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Saydun Gökşin’dir. Türkiye’de 36 AKUT ekibi bulunuyor. Ülke genelinde toplam üye sayımız 2 bin civarında.
Kocaeli AKUT ne zaman kuruldu, başkanı kimdir, yönetimde kimler yer alıyor, ilimizde kaç üyesi var?
AKUT Kocaeli ekibi 2003 yılında kuruldu. Kocaeli ekip lideri benim. Aynı zaman da AKUT Arama Kurtarma Derneği Yönetim Kurulu’nun operasyon ve eğitimlerden sorHER MESLEKTEN ÜYEMİZ VAR
AKUT üyeleri genellikle hangi meslek grubuna mensup kişilerden oluşuyor?
Tamamen gönüllülük esasına dayalı bir dernek olduğumuz için toplumun her kesiminden, üniversite öğrencisinden akademisyene, işçisinden doktoruna kadar bir çok meslek alanından üyelerimiz bulunuyor.
AKUT üyesi olmak için gereken şartlar nelerdir?
Gönüllü olmak isteyenlerden ilk olarak dernek merkezimize uğrayıp başvuru formu doldurmalarını istiyoruz. İnsan kaynaklarımız başvuruda bulunan kişileri, işleyişimizi anlatmak ve kişiyi tanımak adına tanışma toplantısına davet ediyor. Sonrasında 6 aylık bir aday üyelik süreci ve son olarak üyelik aşaması başlamış oluyor.umlu üyesiyim. AKUT Kocaeli ekibinde 85 üye bulunuyor.
HER MESLEKTEN ÜYEMİZ VAR
AKUT üyeleri genellikle hangi meslek grubuna mensup kişilerden oluşuyor?
Tamamen gönüllülük esasına dayalı bir dernek olduğumuz için toplumun her kesiminden, üniversite öğrencisinden akademisyene, işçisinden doktoruna kadar bir çok meslek alanından üyelerimiz bulunuyor.
AKUT üyesi olmak için gereken şartlar nelerdir?
Gönüllü olmak isteyenlerden ilk olarak dernek merkezimize uğrayıp başvuru formu doldurmalarını istiyoruz. İnsan kaynaklarımız başvuruda bulunan kişileri, işleyişimizi anlatmak ve kişiyi tanımak adına tanışma toplantısına davet ediyor. Sonrasında 6 aylık bir aday üyelik süreci ve son olarak üyelik aşaması başlamış oluyor.
Bir arama kurtarma operasyonuna katılabilecek düzeye gelmek için hangi eğitimlerin alınması, hangi aşamalardan geçilmesi gerekir?
Dernek içerisinde herkesin yapabileceği bir sürü iş mevcut. Bunlar için kişinin istek ve becerileri dışında herhangi bir ön şart aranmıyor. Ama operasyonel ekipte olabilmek için bazı standartlarımız var. Yeni başlayan ve operasyonel ekibe girmek isteyen bir üyenin öncelikle fiziksel testlere katılıp başarılı olması gerekiyor.
Ardından temel eğitimlere katılıp bunları eksiksiz tamamlaması lazım. Bu süreç bir yıl kadar sürüyor. Sonrasında kişinin becerileri doğrultusunda teknik seviye eğitimler ve tatbikatlar başlıyor. Toplamda operasyonel ekibe katılma süreci 1.5-2 yıl kadardır.
873 KİŞİNİN HAYATINI KURTARDIK
Kocaeli AKUT bugüne kadar kaç il ve kaç ülkede operasyonlara katıldı?
AKUT Kocaeli olarak bugüne kadar 362 operasyona çıkarak, 873 kişinin hayatını kurtardık. Afet olmadığı sürece daha çok Kocaeli, çevre iller ve Batı Karadeniz bölgesinde aktif olarak operasyonlara katılıyoruz. Kocaeli ekibi, Türkiye’deki tüm büyük acil durumlar ve afetlere müdahale edebilecek potansiyele sahip. Yurt dışı operasyonlarımız, 2010 Haiti ve 2015 Nepal depremi.
Bunların içinde en önemlileri hangileriydi?
Her bir operasyonun kendine has bir hikayesi, etkisi var. O yüzden en önemli ayrımı yapmak zor olacak. Belki cankurtaranlık çalışmalarımızı ayrı tutabiliriz. 2008 yılından beri her yaz Kandıra Kumcağız sahilinde hafta sonları cankurtaranlık yapıyoruz. Diğer alanlarda size yardım çağrısı gelir, ekip toplanır ve bölgeye gidersiniz ama cankurtaranlık çok farklı. Sahilde birinin boğulma ihtimaline karşı sabahtan akşama kadar bekliyorsunuz, bu da tüm gün dikkatli ve dinç olmanızı gerektiriyor. Gözlem, olay yeri yönetimi ve kurtarma aşamalarının hepsini aynı anda yapıyorsunuz. Haliyle zorlu bir iş, hele de Kumcağız gibi tehlikeli bir sahilde. Neyse ki alınan önlemler ve kurtarma çalışmalarıyla vatandaşlarımız kayıplar vermeden tatillerini yapıyor. Sırf 2016 yazında toplam 127 vatandaşımızı boğulmaktan kurtardık.
KARDA NEDEN KAYBOLURUZ?
Kış mevsimindeyiz, sanırım bu dönemde daha çok karda kaybolanların imdadına yetişiyorsunuz. Karda arama kurtarma çalışmalarına geçmeden önce merak ettiğim bir şey var; İnsanlar karlı bölgelerde neden kaybolur?
Karlı bölgelerde her yer beyazdır ve doğada bizim dikkatimizi çeken ya da yön bulmamıza yarayan unsurlar daha da azalır buna bir de kar fırtınası, tipi ve sis eklenirse, yön ve mesafe duygumuz kaybolur, çok kolay bir şekilde kaybolabiliriz.
Kaybolmamak ya da karda mahsur kalmamak için ne yapmak gerekir?
Öncelikle her zaman doğaya çıkarken ön bir çalışma yapmak gerekir; ‘nereye gideceğim, nereden gideceğim ve yanımda neler götürmem gerekir’ gibi. Doğaya çıkmayı seviyorsak bunu alışkanlık haline getirmeliyiz. Doğada yürürken geri döneceğimizi de hesaplayıp, ara sıra geri dönüp bakarak araziyi görmek, bazı nirengi noktaları almak önemlidir. Yine doğaya çıkmadan önce kaç saat ya da kaç kilometre yürüyeceğimizi önceden planlayıp; hava şartlarını, karanlığın kaçta basacağını bilmek gerekir ki ona göre bir planlama yapılsın.
Günümüzde çok güvendiğimiz cep telefonları bazen bizi yarı yolda bırakabilir. Özellikle kış aylarında bataryaları çabuk bitebilir. Bu yüzden doğaya çıkarken yanımıza alacağımız pusula ve arazi haritası, kaybolmamak için çok önemli malzemelerdir.
Karlı bölgede kaybolmuş ya da çığ altında kalmış kişinin yapması gereken ilk şey nedir?
Karlı bölgede kaybolmuş kişinin yapması gereken ilk şey, sakin olmak. Aşırı hareket, enerji kaybı, koşup terlemek hayati tehlike doğurabilir. Kaybolduğu anda imkanı varsa yardım talebinde bulunmalı ve bulunduğu bölgede rüzgar almayan, korunaklı bir yerde yardımı beklemelidir.
Eğer karanlık bastıysa ve yardım gelmeyecekse muhakkak kapalı bir yere sığınmalı, bu imkanı yoksa da bir barınak yapıp orada sabahlamalıdır.
Çığ altında kalan kişinin yapabileceği çok fazla şey maalesef yoktur. Kendisine bir hava boşluğu yaratmak ve doğru yeri tespit edip yüzeye doğru kazmaya çalışmak tek yapabileceği davranıştır. Çığda yapılacak en doğru davranış çığ olabilecek bölgeye girmemek, riskli bölgeden geçmemektir.
Karda mahsur kalmış bir kişinin hayatta kalma süresi ne kadardır?
Bu tamamen ortam şartlarına, kazazedenin bilgi ve deneyimlerine göre değişir. Eğitimli bir kişi eğer yanında doğru malzemeleri varsa ki olmalı, karlı ortamda uzun bir süre hayatta kalabilir.
Ancak bu konuda eğitimi, tecrübesi ve malzemesi olmayan birisi için maalesef bu durum tersidir.
KAR YEMEYİN!
Hiçbir iletişim aracı yoksa, ne yapmalıdır?
Eğer yapabiliyorsa ateş yakmalı ve ısınmalıdır. Maalesef kış şartlarında ateş yakmak çok kolay bir şey değil, hele bazı belgesellerde gösterildiği gibi iki çubuğu çakarak ateş yakmak çok ciddi bir tecrübe ister.
Araziye çıkmadan önce tanıdıklarımıza nereye gideceğimizi, ne zaman döneceğimizi haber vermek ve onların bizi merak edip arama ekiplerine haber vermiş olmasını dilemek gerekir.
Islanmamaya çalışmak, kar yememek ve az enerji harcayarak en yakın yerleşim yerine ulaşmaya çalışmak gerekir.
Karda, soğuk, açlık ve susuzlukla nasıl mücadele edilir?
Karda soğuk her zaman olacaktır ve karlı ortamlarda bulunuyorsak üşümeyi göze almamız gerekir. Soğukta ısınmamızı sağlayan temel iki şey vardır. Birincisi doğru giyinmek, ikincisi enerji verecek yiyecekler tüketmek. Bu ikisi de yoksa zaten başında bir yerlerde hata yapmışız demektir. Bu sebepten burada yapılacak en doğru davranış, az enerji harcamak ve mümkünse karı eritip az miktarda içip susuzluğumuzu gidermek olacaktır.
ALKOLDEN UZAK DURUN!
Donmamak için alınması gereken önlemler nelerdir?
Donma; aşırı soğuk nedeniyle soğuğa maruz kalan bölgeye yeterince kan gitmemesi ve kanın pıhtılaşmasıyla dokuda hasar oluşmasıdır.
Donmamak için doğru giyinmek gerekir. Bu da ince katmanlar halinde giyinmekle olacaktır. Kışın pamuklu kıyafetler yerine yünlü ya da polyester ürünler tercih edilmelidir.
Özellikle vücudun uç bölümleri (eller, ayaklar, baş) soğuga karşı eldiven ve bere gibi malzemelerle korunmalı.
Yüksek enerji veren sıcak içecekler tüketilmeli ve iyi beslenilmeli. Sigara ve alkol kullanılmamalı. Özellikle alkol kısa sürede vücutta bir ısınma sağlamasına rağmen uzun sürede çok ciddi ısı kaybına neden olur.
Islanmayın ve hareketsiz kalmayın, sizi terletecek şekilde de hareket etmeyin.
Kış şartlarında aracınızda battaniye ve yedek kıyafet bulundurun ve yeterli yakıtınız olduğundan emin olun.
Karda sığınacak yer bulamadığımızda neler yapmalıyız?
Karda özellikle rüzgar varsa açık bir alanda kalmak çok hızlı ısı kaybtmemize yol açacaktır.
Bu sebepten acil olarak bir barınak yapmalı ve mümkün olduğunca oraya sığınmalıyız. Bunun için tilki kovuğu dediğimiz, karı kazarak yapacağımız bir çukur ya da bir kar mağarası bizim rüzgardan korunmamızı ve daha az ısı kaybetmemizi sağlayacaktır.
HİPOTERMİYE GİRMEMEK İÇİN…
Karda arama kurtarma çalışmalarında çok sık duyduğumuz hipotermi nedir, hipotermiye girmemek için neler yapılmalıdır?
Hipotermi soğuğun etkisiyle vücut sıcaklığının normalin altına düşmesi olayıdır. Özellikle vücut sıcaklığı 35 derecenin altına düşerse hayati tehlike başlar. Hipotermiye girmemek için doğru giyinmek ve doğru beslenmek en önemli iki unsurdur.
Eğer vücut hızla ısı kaybediyorsa ve kişi hipotermiye girmişse, yapılması gerekenler şunlardır:
Hipotermi geçiren kişi kapalı bir mekana alınmalı ve üzerinde varsa ıslak kıyafetler çıkarılıp kuru giysiler giydirilmeli.
Kazazedenin bilinci açıksa ılık içecekler verilmeli, kendini biraz toparlayınca daha sıcak içecek ve çikolata gibi yiyeceklerle desteklenmeli.
Eğer bilinci kapalı ise yavaş yavaş ısıtıp sağlık kurumuna başvurun.
DONUK BÖLGE OVULMAZ!
AKUT, karda kaybolmayla ilgili ihbar aldığında nasıl bir yol izliyor?
Öncelikle kazazedenin yeri ve durumu değerlendirilir ve eğer kazazedeye bizden daha önce ulaşabilecek yakın bir ekip varsa onlarla iletişime geçilir. Yoksa kurtarma ekibi en hızlı sürede kaybolan kişiyi arama faaliyetlerine başlar. Eğer kaybolan kişi ihbarda bulunmuşsa yer tespiti kolaydır. Ancak başkası tarafından kayıp vakası bildirilmişse arama çalışmaları uzun sürebilir.
.jpg)
İPUÇLARI TAKİP EDİLİR
Kaybolmuş kişinin yeri hangi yöntemlerle belirlenebiliyor?
Kaybolmuş kişi son zamanlarda akıllı telefonlar sayesinde kolay bulunuyor. Ancak cep telefonu çekmiyorsa o zaman kazazedenin bırakmış olduğu ip uçları takip ediliyor. Arama köpekleri, eğitimli arama personeli ile kazazedenin yer tespiti yapılmaya çalışılıyor.
Cep telefonundan yer tespiti yapabilmek için savcılıktan onay çıkması ve bunun GSM şirketine bildirilmesi gerekir ki bu da oldukça uzun bir hukuki süreç.
Operasyona genellikle kaç kişi katılıyor, hangi araç-gereçlerden yararlanılıyor?
Operasyonlarda önemli olan sayısal çoğunluk değil operasyona katılacak personelin niteliğidir. Eğitim ve donanım olarak iyi seviyede olan 7-9 kişilik ekipler idealdir.
Arazide 4x4 araçlar, paletli kar araçları en çok kullandığımız ulaşım araçlarıdır, bunların dışında karlı şartlarda teknik malzemeler de kullanıyoruz. Karda batmamak için hedik ve özel kıyafetler gibi.
HAREKET ETTİRMEYİN!
Gerektiğinde kimden destek isteniyor?
Gerektiğinde AFAD ve askeri ekiplerden destek istenir. Özelikle son zamanlarda jandarma arama kurtarma ekipleri donanım ve eğitim olarak kendilerini çok geliştirdi.
Uzuv donmaları olan kişiye yapılması gereken ilk müdahale nedir?
Hasta/yaralı, ılık bir ortama alınarak soğukla teması kesilir.
Sakinleştirilir, kesin istirahate alınır ve hareket ettirilmez.
Kuru giysiler giydirilir.
Ilık içecekler verilir.
Su toplamış bölgeler patlatılmaz. Bu bölgelerin üstü örtülür.
Donuk bölge ovulmaz. Kendi kendine ısınması sağlanır.
El ve ayak doğal pozisyonda tutulur. Isınma işleminden sonra hâlâ hissizlik varsa bezle bandaj yapılır.
El ve ayaklar yukarı kaldırılır.
Tıbbi yardım istenir (112).
AKUT İLETİŞİM
0(262) 324 8888
recepsalci@akut.org.tr
(212) 217 04 10
info@akut.org.tr
akut@akut.org.tr
NASIL ARANDI: #AKUT # Arama Kurtarma
