İlimizin köklü sağlık kuruluşlarından Özel Akademi Hastanesi’nin iki başarılı cerrahi hekimi, skolyoz tedavi ve cerrahisi konusunda güç birliği yaptı. Omurganın ciddi bir rahatsızlığı olan skolyoz hastalığının cerrahiyle tedavisi noktasında güç birliği yapan ortopedi ve travmatoloji uzmanı Opr. Dr. Serkan Erman ile beyin ve sinir cerrahisi uzmanı Doç. Dr. Can Yaldız, birlikte gerçekleştirdikleri operasyonlarla çok daha başarılı sonuçlara imza atıyor. Sağlıklı ve dik omurganın hedeflendiği skolyoz cerrahisinde; her iki uzmanın birlikte gerçekleştirdiği operasyonlarla başarı oranı yükselirken, hasta için oluşabilecek riskler de en aza indirgenmiş oluyor. Özel Akademi Hastanesi’nin başarılı hekimleri Opr. Dr. Serkan Erman ve Doç. Dr. Can Yaldız ile skolyoz rahatsızlığının nedenleri, tedavisi ve cerrahisi üzerine konuştuk.
Doç. Dr. Can Yaldız: Skolyoz bir omurga eğriliği problemidir. Skolyozu, omurganın 10 dereceden fazla bir açıyla sağa ya da sola doğru eğilmesi olarak tanımlayabiliriz. Skolyoza sıklıkla kişinin ergenlik döneminde (13-14 yaşlarından sonra) rastlanır ancak doğuştan da karşılaşılabilir. Belirtmeliyim ki her omurga eğriliğini skolyoz olarak tanımlamak doğru değil. Postür hatalarını, duruş bozukluklarını skolyozdan ayırmak önemlidir. Bunlar pozisyona, duruşa, bacak kısalığına, pelvis anomalilerine bağlı olarak gelişebilir. Skolyoz, hekim gözüyle tıbbi olarak tanısı konulabilen bir omurga hastalığıdır.
Opr. Dr. Serkan Erman: Skolyoz, omurganın anormal eğilme ve kavislenmesidir (10 derece ve üzerinde). Sebebi tam olarak bilinemeyen bir şekilde, hastaların yüzde 80’ini adolesan (ergen) skolyoz hastaları oluşturur. Bu skolyoz tipi özellikle ergenlikte, boy uzamasının da etkisiyle omurganın bir yöne eğriliğiyle ortaya çıkar ve daha çok bayanlarda görülür. Bu nedenle ebeveynler, özellikle ilkokul çağından itibaren çocuklarını yakın takip etmeli, omurga gelişimini izlemeli, şüpheli durumda alanında uzman hekime başvurulmalıdır.
Doç. Dr. Can Yaldız
Skolyoz hastalığı belirtilerini nasıl gösterir?
Doç. Dr. Can Yaldız: Omurga eğrilikleri, kimi durumlarda sırt çıplakken gözle bile fark edilebilir. Bu noktada ebeveynler dikkatli olmalı. Aileler çocuklarını çıplak halde gözlemlemeli. Sırtına ve beline bakmalı, omurganın dümdüz aşağı inip inmediğini, omuzlarda düşüklük olup olmadığını, bel ve omuz hizasının düzgün olup olmadığını izlemelidir. Omurga çıkıntılarının orta hatta tek çizgi olup olmadığına bakılmalı; yürümeye başladığında yürüme dengesini kontrol etmeli. Bebeklik döneminde belindeki lekelenmeler, kıllanma ya da gamzeler gözden kaçırılmamalı. Çocuk sık idrara gidiyorsa da omurga ile ilgili problemlerden şüphe duyulmalı.
Opr. Dr. Serkan Erman: Skolyoz hastalığı sırt ve bel ağrısıyla da kendini gösterebilir. Erken evrelerde hasta semptomları hissedemeyebilir. Ebeveynlere tavsiyemiz nasıl ki işitme testi, görme muayenesi, kalça testi yaptırılıyorsa; çocuklarına erken yaşlarda muhakkak bir omurga muayenesi yaptırmaları, omurga grafisi çektirmeleridir çünkü ne kadar erken tanı olursa tedavi bir o kadar kolaylaşıyor. İhmal edilmiş bir omurga hastasında eğrilik ilerledikçe akciğer kapasitesinde ve kalp gelişiminde problemler artar. Bu durum kişinin solunum ve dolaşım sistemini de olumsuz etkiler.
Opr. Dr. Serkan Erman: Buna klinik hasta değerlendirmesi, ölçümler ve matematiksel çizimler neticesinde karar veriyoruz. Biz omurga cerrahisini ortalama 35-40 derece ve üzerindeki eğriliklerde tercih ediyoruz çünkü 35-40 dereceyi aşan bir skolyoz, kişinin uzaması dursa bile eğilmeye devam eder. Bu sebepten de cerrahiye gereksinim duyar.
Op. Dr. Serkan Erman
Doç. Dr. Can Yaldız: Neredeyse hiçbir skolyoz solunum ve kalp problemi yaratmadığı sürece gebeliğe engel oluşturmaz. Gebelik sürecinde alınan kilolardan dolayı ağrılar artabilir.
Opr. Dr. Serkan Erman: Erken aşamada saptanırsa, hastaya ilk etapta omurga egzersizleri (yüzme, plates vs) öneriliyor. Belli bir dereceyi geçince ya da ilerleme hızına bağlı olarak gerekli durumlarda, korselerle skolyozun ilerlemesi engellenmeye çalışılıyor. Korse, eğriliği düzeltmiyor, eğriliğin ilerlemesini azaltıyor. İlerlemiş bir skolyotik omurga, hastada akciğer baskısı, kalp baskısı yapıyor. Hastanın hayati fonksiyonlarını kısıtlıyor. Özellikle 90 dereceyi aşınca ciddi kalp ve solunum sıkıntısı yaratıyor. Hastanın efor sarf edeceği durumlar azalıyor ve günlük aktivitelerini yapamaz hale geliyor. Bu sebeple eğri bir skolyozu erken fark etmek, bireyin gelecek sağlığı açısından önemli bir husustur.
Doç. Dr. Can Yaldız: Ben beyin cerrahıyım, Serkan Bey ise ortopedist ve ameliyata bakışımız farklı. Bu nedenle skolyoz cerrahisinde çift bakışın çok önemli olduğuna inanıyoruz. Zor bir ameliyat, elbette. Skolyoz cerrahisinde önceden planlama önemli. Ameliyata girdiğinizde nereye müdahale edeceğinizi bilmelisiniz. Ameliyat öncesi Serkan Bey ile oturup neler yapacağımızı konuşuyor, tartışıyor ve teknik bir yol çiziyoruz. Omurga, vidalar konularak düzeltiliyor. ‘Nereye, hangi vidayı koyacağız; kemiği almalı mıyız, kemik kesilerini nerelerden yapacağız, omuz dengesini nasıl kuracağız?’ gibi tüm teknik konuları hesaplayıp sonra ameliyat aşamasına geçiyoruz. Ameliyatları yaparken norömonitörler kullanıyoruz. Bu monitörler sinir hakkında anlık ileti veriyor bize. Eğriliğe düzeltme yaptığımız esnada monitörün ‘dur’ dediği yerde duruyoruz. Bizim için hastanın omurilik sinirlerine hasar vermemek öncelik ama düzgün anatomik bir omurgada istediğimiz sonuçtur. İşte bu yüzden ikimiz birden ameliyata giriyoruz. Biz beyin cerrahı olarak bu ameliyatı gayet sağlıklı bir şekilde yapabiliyoruz ama ortopedi cerrahı gözüyle beraber düşünüp tasarlamak ve cerrahisini uygulamak çok daha güvenli. Bu nedenle skolyoz ameliyatlarını beyin cerrahı ve ortopedi uzmanının beraber yapması çok daha sağlıklı sonuçlar almamızı sağlıyor.
Doç. Dr. Can Yaldız: Ortalama 4-5 gün. Ağrısını tolere edebildiği zaman taburcu ediliyor. Ameliyattan sonra ilk gün hastayı kaldırıp yürütüyoruz, bazen ertesi güne de sarkabiliyor bu durum. Ayakta röntgeni çekiliyor. Koyduğumuz vidalara tomografiyle bakıp bir hata olup olmadığını kontrol ediyoruz. Omuz dengesine ve kalça dengesine, kafa ağırlığının kalça üzerinden geçip geçmediğine bakıyoruz. Ortalama 5 gün içerisinde de taburcu edebiliyoruz.
Opr.Dr. Serkan Erman: Cerrahi müdahalenin en olumlu etkisi hastanın omurgasının düzelmesi ve bir miktar boyunun uzamasıdır. 30-35 yıl önce skolyoz cerrahisinde daha ilkel yöntemler kullanılıyordu ama şimdi pedikül vidalar yerleştiriliyor, kemik kesileri yapılarak hastanın omurgası düzletiliyor. Skolyoz cerrahisinin beyin cerrahı ve ortopedi uzmanıyla yapılması hastada güven yaratıyor.
Doç. Dr. Can Yaldız: Skolyoz ameliyatı çoğunlukla tek seferde düzelebilen bir cerrahidir. Ender olarak çoklu cerrahiye gidebilir. Hastayla çok uzun yıllar birlikte yol alıyoruz. Ameliyattan sonra hastanın rutin kontrollerini yapıyoruz. Kemikle vidanın kaynama sürecini bekliyoruz. Zaman içerisinde vidaların yarattığı komplikasyonlar, kırılmalar, gevşemeler olabiliyor. Zorlamaya bağlı olarak kişinin pelvik (kalça) ayarı bozulabiliyor. 90 derecenin üzerindeki hastalarda ise elbette omurgayı dümdüz yapamıyoruz. Düzeltebildiğimiz kadar düzeltiyoruz.
NASIL ARANDI: #akademi hastanesi # doç. dr. can yaldız # opr. dr. serkan erman # doktor # omurga # beyin cerrahisi # ortopedi # emin ellerde
