Sevgili Kocaeli Life okuyucuları, bu yazımı tüm çölyak tanısı almış danışanlarım adına, çölyak farkındalığını artırmak için yazıyorum. Üniversite döneminde ‘hastalıklarda diyet’ dersimize çalışırken, her hafta kendime özel beslenme gerektiren bir hastalık belirleyip, o hastalığın tanısını almışım gibi beslenme programı oluşturuyordum.
Böyle yapmak hem konuyu daha iyi öğrenmeme hem de özel beslenme gereksinimi olan hastaların yaşadığı zorluğu anlayarak, ‘Nerelerde, ne yapabiliriz?’ kısmını çözümlememe yardımcı oluyordu. Çünkü özel beslenme ihtiyacı olan bir kişinin ki bu bazen ömür boyu sürebiliyor, klasik bir sürü üzeri çizilmiş yasaklı diyetler hem psikolojisini hem de sosyal yaşantısını olumsuz etkiliyor.
***
Kendim çölyak hastasıymışım gibi beslendiğim dönemde ve çölyak hastası danışanlarımı gözlemlediğim zamanlarda, gördüm ki çölyak hastaları, kendilerine uygun yiyecekleri bulabiliyor veya istedikleri yiyecekleri kendilerine göre hazırlayabiliyor. Fakat Türkiye’de her 150 kişiden 1’i çölyak tanısı almış olmasına rağmen, glutensiz temiz gıdaları bulmak, bulunsa dahi ekonomik olarak ulaşmak zor. Bu sebeple, özel beslenmeye gereksinimi olan kişiler için her ilde bu konularda çalışma yapılmalı, projeler geliştirilmeli, kişilerin bu ürünlere rahat ve kolaylıkla ulaşması sağlanmalı, ürün yelpazesi geniş fırınlar, kafeler, restoranlar bulunmalı. Bu konuda duyarlı olmalı, çölyak hastası gibi birçok özel beslenmeye ihtiyacı olan kişileri unutmamalı, bu kişilerin ev ve ev dışında temiz gıdaya ulaşmasını ekonomik olarak kolaylaştırmalı, geniş yiyecek seçenekleriyle bu gıdalara ulaşabilmelerini toplum olarak sağlamalıyız.
Çölyak hastalığı (Gluten Enteropatasi) nedir?
Çölyak hastalığı gluten alımıyla tetiklenen; buğday, arpa, çavdar gibi tahılların içinde bulunan gluten proteinine karşı vücut bağışıklık sistemi tarafından verilen anormal yanıt sonucu ortaya çıkan otoimmün bir hastalıktır. Hastalığın temelini ince bağırsak epitelinin önemli bir şekilde bozulması oluşturur.
Çölyak hastaları glutenli yiyecekler tükettiklerinde bağırsak mukozasında alerji nedeniyle villus çıkıntıları ve kıvrımları tahrip olarak azalır ve küçülür. Böylece bağırsak yüzölçümü gittikçe azalır ve alınan gıdalar emilemez hale gelir. Sonrasında beslenme yetersizliği ve arkasından da hastalık belirtileri ortaya çıkar. Hastalığın gelişiminde genetik faktörler en önemli unsur olmakla birlikte çevresel faktörler de tetiklemektedir. Ebeveynlerde, çocuklarda, kardeşlerde çölyak hastalarının birinci derece akrabaları da rahatsızlıktan muzdariptir.
Bağırsak bakterileri, kişinin beslenme şekli, gastrointestinal enfeksiyonlar da çölyak hastalığının gelişimine katkıda bulunmaktadır. Hastalığın ilk belirtileri anne sütü veya diğer sütlerle birlikte buğdaylı, çavdarlı ek besinlere başlanmasıyla oluşur. Gluten içeren yiyecekler yediklerinde en tipik belirtiler olarak karın ağrısı, şişkinlik ve yağlı ishaldir. Bağırsak mukozası iltihaplanma sonucu zarar görür ve besin bileşenlerinin emilimi bozulur. Buna bağlı olarak kilo kaybı yaşanır. Beslenme programlarına uygun olarak kalsiyum, folik asit, demir, çinko, B12 vitamini, D vitamini ve K vitamini takviyesi önerilir.
***
Çölyak hastalığının tek tedavisi diyettir.
Sevgili danışanlarım eğer çölyak hastasıysanız, diyetisyeninizin size hazırladığı sağlıklı beslenme programı ile tüm sebzeleri, tüm meyveleri, tüm bakliyatları, tüm katkısız katı yağları ve katkısız sıvı yağları, yumurtayı, balı, reçeli, toz şekeri, zeytinyağını, eti, balığı, tavuğu (una batırılmamış olmalı) içerisinde herhangi bir şekilde un bulundurulmayan konserve gıdaları, mısırı, pirinci, patatesi, kinoayı ve kara buğdayı (greçka) gönül rahatlığıyla tüketebilirsiniz. Aynı şekilde yine glutenli yiyecekler arasında sayılmayan kestane ununu, nohut ununu, soya ununu ve üzüm çekirdeği ununu da tercih edebilirsiniz. Sizlerin tüketebileceği glutensiz çikolata, ekmek, kraker, makarna vb. gıdaları da tercih edebilir veya evde sağlıklı glutensiz tarifler geliştirebilirsiniz. Alışveriş yaparken etiket okumayı unutmayın ve yemek hazırlarken besinlerinizin kesinlikle gluten içeren yiyeceklere değmemesine dikkat edin.
Yavuz Sultan Selim Mah. Mevlana Cad. No: 234-1 Körfez/Kocaeli
Tel: 0535 089 08 54
www.uzmandiyetisyenecemsahin.com
Instagram: @diyetisyenecemsahin
Herkese merhabalar sevgili Kocaeli Life okuyucuları… Bu ay, diyet programımızı yaparken hepimizin zorlandığı nokta olan iştah kontrolü ve ani gelen yemek yeme ataklarıyla nasıl başa çıkabileceğimizi biraz konuşalım…
Merhabalar sevgili Kocaeli Life okurları… Bu yazımı teenageers (13-19 yaş grubu) ergenlik döneminde olan danışanlarım için yazıyorum
Merhabalar sevgili Kocaeli Life okuyucuları… Bu yazımda hala devam eden sıcak günlerde serinlememizi sağlayacak, bizleri hafifletecek, benim de tercih ettiğim hem sağlıklı hem lezzetli bir beslenme şeklinden ve pratik, sağlıklı tariflerden bahsedeceğim.
Herkese merhabalar, sevgili Kocae Life okuyucuları… Bu yazımı, heyecanla beklediğim ve artık kliniğimizde de var olan ‘andulasyon teknolojisi’ne ayırıyorum. Birçoğunuzun duyduğu, hakkında bilgi sahibi olduğu andulasyon terapisi ne demektir, faydaları nelerdir birlikte bakalım.
